Dữ liệu mới từ các nhà tập tính học tại Đại học Eötvös Loránd của Hungary đã lần đầu tiên cung cấp bằng chứng trực tiếp cho thấy loài chó có khả năng nhận dạng từng cá nhân con người thông qua giọng nói, chứ không chỉ đơn thuần là phân biệt giữa âm sắc quen thuộc và xa lạ. Khám phá này mở ra một góc nhìn sâu sắc về khả năng thính giác tinh vi của loài vật nuôi thân thiết này.
Trong một thử nghiệm được tiến hành với sự tham gia của 31 chú chó, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận kết quả đáng chú ý về khả năng nhận diện chủ nhân. Khi giọng nói của chủ nhân được phát, những con chó đã đưa ra lựa chọn đúng trong 45% trường hợp. Tỷ lệ này vượt trội đáng kể so với mức đoán ngẫu nhiên chỉ là 33%.
Hơn thế nữa, khi giọng nói của người chủ sở hữu chính vang lên, tỷ lệ xác định đúng thậm chí còn tăng lên 53%. Điều này chứng tỏ rằng chó đang tích cực xử lý các đặc điểm âm học độc đáo của từng thành viên trong gia đình, cho thấy sự nhạy bén đáng kinh ngạc trong việc phân biệt giọng nói cá nhân.
Ngoài khả năng tách giọng nói của chủ ra khỏi môi trường ồn ào, chó còn có thể phân biệt được ngôn ngữ mẹ đẻ với tiếng nước ngoài. Khả năng này củng cố thêm bằng chứng về mức độ xử lý thính giác cao cấp của chúng. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng bộ não của chó xử lý ngữ điệu và từ ngữ theo những cách khác nhau, tương tự như cơ chế ở con người.
Cụ thể, việc phân tích cảm xúc qua giọng nói diễn ra ở những khu vực não bộ có nét tương đồng với con người. Chó có thể nhận biết các từ có ý nghĩa từ một chuỗi lời nói đơn điệu, ngay cả khi không có sự nhấn nhá cảm xúc quen thuộc. Điều này cho thấy sự phân tích của chúng sâu sắc hơn nhiều so với việc chỉ phản ứng lại tông giọng đơn thuần.
Các nhà khoa học đã tập trung làm rõ khả năng xử lý tín hiệu giọng nói của những chú chó nhà, nhằm xác định mức độ kỹ năng của chúng gần với việc nắm bắt ngôn ngữ loài người đến đâu. Ban đầu, người ta đã xác định rằng chó có khả năng bẩm sinh trong việc liên kết các dấu hiệu âm thanh cụ thể với hành động hoặc đối tượng nhất định, chẳng hạn như phản ứng khi nghe tên gọi hoặc lệnh “đi dạo”. Tuy nhiên, câu hỏi về việc liệu chúng có thực sự mô phỏng được lời nói hay không vẫn còn bỏ ngỏ.
Các nhà nghiên cứu đã ghi nhận rằng chó thể hiện tính linh hoạt đáng kể về mặt phát âm (vocal plasticity), cho phép chúng tạo ra những âm thanh có phần nào đó gợi nhớ đến lời nói của con người. Mặc dù vậy, để làm chủ hoàn toàn ngôn ngữ, cần nhiều hơn là chỉ bộ máy phát âm—cần phải có các cơ chế thần kinh chuyên biệt, mà có lẽ nằm ngoài cấu trúc nhận thức hiện tại của chúng. Mối quan hệ tương hỗ giữa con người và chó, được hình thành qua quá trình chung sống, đóng vai trò là chất xúc tác mạnh mẽ cho sự phát triển kỹ năng giao tiếp.
Việc mô phỏng lời nói có thể là không cần thiết để thiết lập sự kết nối hiệu quả, bởi vì chó đã sử dụng thành thạo ngôn ngữ cơ thể, các dấu hiệu khứu giác và một loạt âm thanh phong phú để trao đổi thông tin. Do đó, hệ thống thính giác của chó không chỉ là một bộ thu đơn thuần, mà là một công cụ phức tạp, được điều chỉnh để tương tác với con người, nơi mỗi âm thanh mang một rung động và ý nghĩa riêng biệt. Khả năng nhận biết các mẫu âm thanh quen thuộc của chúng là điều không thể phủ nhận, ngay cả khi chúng không thể trực tiếp tái tạo lời nói của con người.