Tòa án Nuremberg: Triển lãm tại UFMG Khám phá Sự Ra Đời của Phiên Dịch Song Song

Tại Đại học Liên bang Minas Gerais (UFMG), một triển lãm đặc biệt đã được khai mạc với tiêu đề "1 Tòa án, 4 Ngôn ngữ – Những Người Tiên Phong của Phiên Dịch Song Song tại Nuremberg". Lễ khai mạc long trọng diễn ra vào lúc 19:00 ngày 10 tháng 11 năm 2025, tại tòa nhà Khoa Luật. Mục đích chính của cuộc trưng bày này là nhằm nhấn mạnh cách thức các sự kiện lịch sử trọng đại đã thúc đẩy những thay đổi mang tính cách mạng trong lĩnh vực giao tiếp liên văn hóa.

Bản thân Tòa án Nuremberg, được tổ chức từ năm 1945 đến năm 1946, không chỉ đặt nền móng cho luật hình sự quốc tế hiện đại mà còn là điểm khởi đầu cho sự phát triển của ngành phiên dịch song song chuyên nghiệp. Trong giai đoạn đó, nhân loại nhận thức sâu sắc về nhu cầu trao đổi thông tin tức thời và chính xác giữa các nền văn hóa khác nhau. Trước thời điểm này, giao tiếp quốc tế thường phụ thuộc vào tiếng Pháp hoặc phương pháp phiên dịch nối tiếp, điều này làm chậm đáng kể tiến trình của các sự kiện.

Bà Elke Limberger-Katsumi, một phiên dịch viên người Đức và là người phụ trách triển lãm, đã chỉ ra rằng tất cả các nỗ lực phiên dịch song song trước đó đều mang tính nghiệp dư và không đạt được kết quả như mong muốn. Vai trò then chốt trong việc phát triển và áp dụng hệ thống mới thuộc về nhà nghiên cứu người Pháp gốc Mỹ Leon Dostert (1904–1971), người đứng đầu bộ phận phiên dịch. Dostert đã thiết lập một nguyên tắc cốt lõi: mỗi phiên dịch viên chỉ được phép làm việc từ một ngôn ngữ nước ngoài sang tiếng mẹ đẻ của mình, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và duy trì tốc độ nói vừa phải. Cách tiếp cận này đã đảm bảo việc truyền tải ý nghĩa một cách đáng tin cậy, bất chấp những khó khăn đáng kể.

Điều kiện làm việc của các nhà ngôn ngữ học lúc bấy giờ vô cùng khắc nghiệt. Các phiên dịch viên phải đối mặt với những vấn đề kỹ thuật nghiêm trọng: những sợi cáp cồng kềnh được kéo khắp phòng xử án, và chính họ phải ngồi trong những buồng dịch chật chội với thiết bị không thoải mái. Microphones rất lớn và cần phải được truyền tay giữa ba chuyên gia làm việc luân phiên, mỗi ca kéo dài 1,5 giờ trong cùng một buồng dịch. Các nhà nghiên cứu đã ước tính rằng, trong suốt 216 ngày diễn ra phiên tòa, các phiên dịch viên song song đã trải qua khoảng một nghìn rưỡi (1.500) giờ trong những điều kiện khó khăn này.

Những thách thức về mặt ngôn ngữ cũng rất đáng kể. Tiếng Đức, vốn đã bị biến đổi dưới chế độ Đức Quốc xã (1933–1945), chứa đựng các thuật ngữ chuyên biệt liên quan đến, ví dụ, các phòng hơi ngạt và trại tập trung—những từ ngữ hoàn toàn mới đối với các phiên dịch viên. Triển lãm này làm nổi bật năng lực phi thường của những nhà ngôn ngữ học, những người không chỉ là trung gian kỹ thuật mà còn là kiến trúc sư của một cuộc đối thoại toàn cầu mới. Công việc của họ đã giúp đẩy nhanh quá trình tố tụng và ghi lại các quyết định quan trọng, trở thành bài học cho các thế hệ tương lai. Cuộc trưng bày cũng nhắc nhở rằng Tòa án Nuremberg đã khai mạc công khai vào ngày 20 tháng 11 năm 1945, một sự kiện đã góp phần làm nở rộ nghề phiên dịch song song như một phần không thể thiếu của công lý quốc tế.