İtalya'nın güneyindeki Lecce şehrinin tarihi merkezinde yürütülen kentsel arkeoloji kazıları, şehrin erken Orta Çağ tarihine ışık tutan önemli bulgular ortaya çıkardı. Haziran 2025'te başlayan kazılarda, Roma döneminden kalma amfitiyatronun Bizans döneminde bir kale (kastron) olarak kullanıldığına dair kanıtlar bulundu. Bu keşifler, şehrin savunma sistemlerinin ve Roma yapılarının yeniden kullanımına dair yeni bir bakış açısı sunuyor.
Kazılarda ortaya çıkarılan yapılar, önceki yüzyıllarda yapılan keşiflerle birleştiğinde, Roma amfitiyatrosunun bir Bizans kalesine dönüştürülmüş olabileceği fikrini güçlendiriyor. Bu kale, sadece bir savunma yapısı değil, aynı zamanda siyasi işlevlere de sahip bir merkez olarak düşünülüyor. Daha önceki kazılarda amfitiyatronun oturma yerleri, halka duvarı, radyal bölümleri ve çevre sütunlarının bazı kısımları tespit edilmişti.
Son çalışmalarda ise amfitiyatronun kuzey tarafına yakın, iki farklı evrede inşa edilmiş sağlam duvarlar bulundu. Bu duvarlar, yaklaşık M.S. 5. ve 6. yüzyıllara, yani siyasi ve askeri açıdan çalkantılı bir döneme tarihleniyor. Bu dönemde, Hristiyanlığın yükselişi ve İmparator Honorius'un 404 yılındaki gladyatör oyunlarını yasaklayan kararnamesiyle amfitiyatronun orijinal işlevi sona ermişti.
Öne çıkan bulgulardan biri, 3.70 metre genişliğinde ve 2 metreden yüksekliği olan bir duvardır. Bu duvar, "a sacco" tekniğiyle inşa edilmiş olup, iki yüzey arasında moloz bir çekirdeğe sahiptir. Bu yüzeylerde, sökülen amfitiyatrodan ve yakındaki anıtlardan alınan büyük bloklar kullanılmıştır. Bu savunma sisteminin, Roma İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ve erken Orta Çağ'da, mevcut yapıların stratejik amaçlarla yeniden değerlendirilmesinin bir örneği olduğu düşünülüyor.
Roma'daki Kolezyum gibi diğer amfitiyatroların da Orta Çağ'da konut, atölye, kale ve hatta kilise olarak kullanıldığı bilinmektedir. Lecce'deki bu yeni bulgu, Roma yapılarının sadece terk edilmediğini, aynı zamanda değişen ihtiyaçlara göre nasıl dönüştürüldüğünü göstermesi açısından önemlidir. Bu keşifler, Lecce'nin erken Orta Çağ'daki dönüşümüne dair yeni bir perspektif sunarken, Roma anıtlarının yeni bağlamlarda nasıl uyarlanıp yeniden kullanıldığını da vurgulamaktadır.
Şehrin tarihi katmanlarının ortaya çıkarılması, geçmişin farklı dönemlerinin birbiriyle nasıl iç içe geçtiğini ve günümüze değerli bilgiler taşıdığını göstermektedir.
Lecce’de yürütülen araştırmalar, erken Orta Çağ’da büyük Roma yapılarının sık sık savunma amaçlı olarak yeniden kullanıldığı genel eğilimi de doğrulamaktadır. Örneğin, El Djem’deki amfitiyatro, 6. yüzyılda şehir surlarının bir parçası olarak kullanılmıştır. Lecce’deki bu keşifler, sadece şehrin tarihine dair anlayışımızı zenginleştirmekle kalmayıp, aynı zamanda antik mimari çözümlerin değişen tarihsel koşullar karşısında ne kadar dayanıklı ve uyarlanabilir olduğunu da göstermektedir.