Gökbilimciler, şimdiye kadar keşfedilen en uzak ve en parlak tuhaf radyo çemberi (ORC) olan RAD J131346.9+500320'yi tespit etti.
ORC'ler, galaksileri çevreleyen, yalnızca radyo dalgalarıyla görülebilen devasa, soluk, halka şeklinde yapılar olup, ilk kez altı yıl önce keşfedildi. Bu halkalar, göreceli, manyetik plazmadan oluşur ve elektromanyetik spektrumun yalnızca radyo bandında görünürler. Yeni keşfedilen ORC, yaklaşık 0.94'lük bir kırmızıya kayma değerine sahip, bu da evrenin mevcut yaşının yaklaşık %56'sı kadar olduğu (yaklaşık 7,7 milyar yıl önce) zamanki halini gözlemlediğimiz anlamına geliyor. Bu nesnenin uzaklığı, ölçeği ve parlaklığı, onu gelecekteki çalışmalar için önemli bir hedef haline getiriyor.
RAD J131346.9+500320, yalnızca ikinci kez tespit edilen nadir çift halka yapısıyla özellikle ilgi çekici. Kesişen halkalar, bu tür nesnelerin nasıl oluştuğuna dair önemli ipuçları sunabilir ve muhtemelen ev sahipliği yapan galaksi içindeki birden fazla enerjik olaya işaret edebilir. Araştırmacılar, ORC'lerin sarmal galaksilerdeki süper rüzgar çıkışlarıyla ilişkili olabileceğini öne sürüyor. Bu çıkışlar, yoğun yıldız oluşumu veya aktif galaktik çekirdeklerden kaynaklanabilir, maddeyi ve manyetik alanları çevreleyen ortama doğru iterek geniş dairesel radyo haleleri oluşturabilir. Bu tür galaktik rüzgarların, patlayan süpernovalardan kaynaklanan kabuklar olabileceği düşünülüyor.
Bu galaksilerde, iki büyük galaksinin çarpışması sonucu gazın küçük bir bölgeye sıkışmasıyla yoğun bir yıldız oluşumu tetiklenir. Bu süreçte, kütlesi büyük yıldızlar hızla ölür ve gazlarını dışarı atarak bu rüzgarları oluşturur. Bu keşif, yaklaşan radyo taramaları için büyük umut vaat ediyor. Her yeni ORC, bu devasa, bulutsu halkaları şekillendiren güçlü kozmik süreçler hakkındaki anlayışımızı artırırken, aynı zamanda daha fazla soru ortaya çıkarıyor. RAD J131346.9+500320'nin keşfi, diğer iki önemli kozmik devle birlikte, kara delik jetleri, galaktik rüzgarlar ve çevreleri arasındaki etkileşimde yeni bakış açılarının potansiyelini vurgulamaktadır. Örneğin, RAD J131346.9+500320 gibi çift halkalı yapılar, süper kütleli kara deliklerin çarpışmasından kaynaklanan şok dalgaları veya yoğun yıldız oluşumundan kaynaklanan güçlü çıkışlar gibi birden fazla enerjik olayın bir sonucu olabilir. Bu nesnelerin kökeni hala tartışmalı olsa da, yapılan araştırmalar, galaksilerin ve kara deliklerin nasıl birlikte evrildiğine dair hayati ipuçları taşıyabileceğini gösteriyor. Bilim insanları, bu tür yapıların evrenin erken dönemlerinde de var olduğunu ve galaktik evrimde önemli bir rol oynadığını düşünüyor. Bu keşifler, evrenin gizemli köşelerine bir pencere açarak, kozmik oluşum süreçleri hakkındaki bilgilerimizi genişletiyor.