Agencja NASA wznowiła misję łazika VIPER (Volatiles Investigating Polar Exploration Rover), powierzając firmie Blue Origin zadanie dostarczenia go na południowy biegun Księżyca pod koniec 2027 roku. To strategiczne partnerstwo, realizowane w ramach programu Commercial Lunar Payload Services (CLPS), wykorzysta lądownik Blue Moon Mark 1 firmy Blue Origin do tego ambitnego przedsięwzięcia. Wartość tego kontraktu opiewa na 190 milionów dolarów, co podkreśla zaangażowanie NASA w wykorzystanie możliwości sektora prywatnego do realizacji celów eksploracyjnych.
Łazik VIPER został zaprojektowany do badania wiecznie zacienionych regionów w pobliżu południowego bieguna Księżyca. Jego głównym celem jest poszukiwanie lodu wodnego i innych lotnych zasobów, które są kluczowe dla wsparcia przyszłych misji załogowych i ustanowienia stałej obecności człowieka na powierzchni Księżyca. Odkrycie i wykorzystanie tych zasobów może zrewolucjonizować sposób, w jaki prowadzimy eksplorację kosmosu, potencjalnie umożliwiając produkcję paliwa rakietowego i wody pitnej na miejscu, co znacząco obniży koszty przyszłych wypraw.
Przywrócenie misji VIPER nastąpiło po okresie znaczących wyzwań dla NASA. W lipcu 2024 roku agencja pierwotnie ogłosiła anulowanie VIPER z powodu przekroczenia budżetu i opóźnień związanych z pierwotnym dostawcą lądownika, Griffin od Astrobotic. W tamtym czasie łazik VIPER był już w pełni zmontowany i przechodził ostatnie testy. Następnie NASA badała alternatywne podejścia do realizacji celów misji, a nowe zlecenie dla Blue Origin stanowi znaczącą zmianę w tej strategii.
Partnerstwo to stanowi świadectwo rosnącej synergii między sektorem publicznym a prywatnym w dziedzinie eksploracji kosmosu. Lądownik Blue Moon Mark 1 firmy Blue Origin, który jest obecnie w fazie produkcji, ma w tym roku odbyć swoją pierwszą misję księżycową, dostarczając system kamer SCALPSS oraz tablicę retrorefleksyjną na powierzchnię Księżyca. Wykorzystanie możliwości Blue Origin podkreśla zaangażowanie NASA w poszukiwanie innowacyjnych i opłacalnych rozwiązań dla swoich celów eksploracyjnych, co toruje drogę dla przyszłej eksploracji Księżyca i dalszych podróży w głąb Układu Słonecznego.
Eksploracja południowego bieguna Księżyca wiąże się z unikalnymi wyzwaniami, takimi jak ekstremalne kąty padania światła słonecznego i długie cienie w wiecznie zacienionych kraterach, gdzie temperatura może spadać do –153°C. Te warunki wymagają zaawansowanych technologii nawigacyjnych i oświetleniowych, aby zapewnić bezpieczne operowanie łazików. Pomimo tych trudności, obecność lodu wodnego w tych regionach stanowi nieoceniony zasób dla przyszłych baz księżycowych i potencjalnych misji na Marsa, czyniąc południowy biegun Księżyca kluczowym celem dla dalszych badań.