Mikrobiota Jelitowa Bezpośrednio Wytwarza Prekursory Serotoniny, Wpływając na Oś Jelitowo-Mózgową

Ustalenia naukowe potwierdzają, że blisko 90 procent całkowitej puli serotoniny w ludzkim organizmie jest syntetyzowane w przewodzie pokarmowym, a proces ten jest ściśle modulowany przez skład diety. Odkrycie to redefiniuje rolę jelit, które funkcjonują jako ośrodek chemiczny produkujący kluczowe neuroprzekaźniki regulujące nastrój, apetyt i sen. Produkcja serotoniny w jelitach, choć nie przekracza bariery krew-mózg, komunikuje się z ośrodkowym układem nerwowym poprzez nerw błędny i sygnalizację immunologiczną, co stanowi fundament osi jelito-mózg.

Konkretne szczepy bakterii bytujące w ludzkim mikrobiomie jelitowym, w tym przedstawiciele rodzajów *Lactobacillus* oraz *Bifidobacterium*, wykazują zdolność do bezpośredniego wytwarzania serotoniny poprzez proces dekarboksylacji 5-hydroksytryptofanu (5-HTP). Na przykład, *Bifidobacterium infantis* jest wyspecjalizowany w produkcji serotoniny, a *Enterococcus faecalis* również uczestniczy w tym szlaku metabolicznym. Ta bezpośrednia synteza podkreśla integralną rolę tych mikroorganizmów w regulacji fizjologicznej, wykraczającą poza tradycyjnie rozumiane funkcje trawienne.

Dieta pełni tu funkcję odżywczą, ponieważ pokarmy bogate w błonnik, takie jak pełne ziarna, owies oraz produkty fermentowane, stanowią niezbędne pożywienie dla tych mikroorganizmów, wspierając efektywną syntezę serotoniny. Badania wskazują, że zróżnicowana dieta, obejmująca na przykład 30 różnych pokarmów roślinnych tygodniowo, maksymalizuje różnorodność mikrobiologiczną, co jest kluczowe dla optymalnej produkcji neuroprzekaźników.

Dla syntezy serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym niezbędny jest aminokwas tryptofan, który musi uzyskać łatwy dostęp do mózgu. Spożywanie złożonych węglowodanów, takich jak komosa ryżowa, w połączeniu z białkami roślinnymi, inicjuje wydzielanie insuliny. Ten mechanizm pomaga w usunięciu konkurencyjnych aminokwasów z krwiobiegu, ułatwiając tryptofanowi przekroczenie bariery krew-mózg.

Serotonina wytwarzana w jelitach wpływa na nastrój pośrednio, na przykład poprzez aktywację nerwu błędnego, co zostało potwierdzone w badaniach na modelach zwierzęcych. Przyjęcie wzorca żywieniowego zorientowanego na produkty roślinne, bogatego w prebiotyki i błonnik, wspiera integralność osi jelitowo-mózgowej, co przekłada się na regulację poziomu energii i stabilność emocjonalną. Badania, jak te prowadzone przez naukowców z University of Technology w Sydney, wykazały, że interwencje dietetyczne, takie jak dieta śródziemnomorska, mogą łagodzić objawy depresji u młodych mężczyzn w okresie 12 tygodni.

Modulacja składu mikrobioty, na przykład poprzez codzienne włączenie fermentowanych produktów spożywczych, takich jak jogurty czy kiszonki, jest uznawana za obiecującą strategię terapeutyczną w kontekście wpływania na ośrodkowy układ nerwowy. Ta złożona sieć interakcji między mikrobiomem a systemem nerwowym otwiera nowe perspektywy w podejściu do zdrowia psychicznego i leczenia zaburzeń nastroju oraz lęku.