Serial „Heweliusz”: Premiera na Netflix, monumentalny polski dramat o katastrofie z 1993 roku

Serwis streamingowy Netflix ogłosił datę premiery swojego najnowszego, ambitnego polskiego projektu: pięcioodcinkowego miniserialu „Heweliusz”. Planowany debiut został wyznaczony na 5 listopada 2025 roku. Ta monumentalna produkcja dramatyczna koncentruje się na katastrofie promu „Jan Heweliusz”, która wstrząsnęła Polską w 1993 roku, stając się jedną z najczarniejszych kart w historii polskiej żeglugi. Reżyser Jan Holoubek podjął się zadania nie tylko wiernego odtworzenia tragicznych wydarzeń, które pochłonęły życie 55 osób na wzburzonym Morzu Bałtyckim, ale także dogłębnej analizy systemowych zaniedbań i błędów decyzyjnych, które bezpośrednio doprowadziły do zatonięcia statku. Projekt ten jest powszechnie uznawany za jedną z najbardziej śmiałych, kosztownych i oczekiwanych polskich inicjatyw kinematograficznych ostatnich lat, co podkreśla jego znaczenie w kontekście krajowej produkcji filmowej.

Proces realizacji serialu charakteryzował się niespotykaną dotąd skalą i dbałością o detale. Zdjęcia kręcono intensywnie od stycznia do sierpnia 2024 roku w różnorodnych lokalizacjach w Polsce, w tym w Szczecinie, Warszawie i Świnoujściu, miejscach ściśle związanych z morską historią kraju. Aby osiągnąć maksymalny realizm, zwłaszcza w scenach morskich, ekipa wykorzystała specjalnie zbudowany kompleks wodny w Brukseli. W celu realistycznego odtworzenia potęgi sztormu, symulowano warunki ekstremalne, wlewając do basenów aż 700 ton wody. W produkcję zaangażowano szerokie grono statystów i aktorów – obsada liczyła ponad 120 postaci, a w scenach masowych wzięło udział przeszło 3000 osób. Główna oś fabularna skupia się na feralnym rejsie z 14 stycznia 1993 roku, kiedy to jednostka płynąca ze Świnoujścia do Ystad musiała zmierzyć się z niszczycielskim huraganem „Verena”, którego porywy wiatru osiągały prędkość do 160 km/h, a wzburzone fale miały wysokość nawet pięciu metrów.

Oprócz samej rekonstrukcji dramatu na morzu, serial szczegółowo naświetla wieloletnią, żmudną batalię o ustalenie prawdy i wyegzekwowanie sprawiedliwości. Centralnym punktem narracji są działania rodzin ofiar, które po stracie bliskich musiały stawić czoła biurokracji, inercji i oporowi ze strony ówczesnego systemu. Ich walka koncentrowała się na uzyskaniu oficjalnego uznania odpowiedzialności za tragedię. Istotnym wątkiem jest także kontrowersyjna postać kapitana, który w momencie wypadku nie znajdował się na pokładzie, pełniąc służby. Linia fabularna dotycząca tej heroicznej walki o prawdę została oparta na autentycznych zeznaniach świadków oraz obszernych materiałach sądowych, co nadaje dramatowi charakter wnikliwego, ostrego studium społecznego i prawniczego, ukazującego mechanizmy ukrywania odpowiedzialności.

Historia samego promu, zwodowanego w 1977 roku, obfituje w niepokojące fakty, które z perspektywy czasu wydają się ostrzeżeniami. Przez piętnaście lat eksploatacji statek, należący do Polskich Linii Oceanicznych i zarządzany przez Euroafricę, doświadczył około 30 poważnych incydentów. Szczególny nacisk położono na konsekwencje pożaru z 1986 roku, po którym do naprawy pokładu użyto około 70 ton betonu. Eksperci zgodnie twierdzą, że ten drastyczny zabieg mógł krytycznie wpłynąć na stabilność i stateczność jednostki, czyniąc ją niebezpieczną. Co więcej, na cztery dni przed ostatnim rejsem uszkodzeniu uległ trap rufowy, lecz te kluczowe usterki techniczne nie zostały usunięte. W rezultacie statek, który w środowisku żeglarskim zyskał przydomek „pływającej trumny”, wypłynął z dwugodzinnym opóźnieniem, mając na pokładzie 35 pasażerów i 29 członków załogi. Obsada, w której znaleźli się Magdalena Różczka, Michał Żurawski oraz Borys Szyc w roli Kapitana Ułasewicza, ma za zadanie oddać pełną paletę emocji – od desperackiej walki o przetrwanie w lodowatej wodzie (o temperaturze zaledwie około 2 °C) po głęboką żałobę i niezłomną determinację bliskich w poszukiwaniu sprawiedliwości.