Starożytna sztuka naskalna powiązana ze zjawiskami astronomicznymi

Najnowsze badania opublikowane w czasopiśmie „Anthropology” rzucają nowe światło na sztukę naskalną z epoki przedislamskiej odkrytą na Bliskim Wschodzie. Naukowcy zidentyfikowali powiązania między symboliką sowy a cyklami księżycowymi i zjawiskami astronomicznymi, co sugeruje głębokie zrozumienie kosmosu przez starożytne cywilizacje.

Badania objęły odkrycia w górach Azji Zachodniej oraz na starożytnych artefaktach z epoki żelaza w Iranie. Symbol sowy, obecny na tych znaleziskach, skłonił badaczy do analizy europejskich rysunków, gdzie sowy często towarzyszyły postaciom kobiecym, symbolizując płodność lub cykle księżycowe. Szczególnie interesujące są artefakty z brązu z Iranu Wschodniego (1500-700 r. p.n.e.), na których sowy otaczają postać kobiecą, co nawiązuje do zjawiska znanego jako „Amr al-Ranaldi”. Badania wskazują na silny związek między rysunkami sów a cyklami księżycowymi i zjawiskami astronomicznymi.

Artefakty z epoki Achemenidów (V-IV w. p.n.e.) z Iranu zawierają wizerunki zwierząt i gazel, co wzmacnia interpretację sowy jako symbolu przodków. W innych kontekstach, wizerunki sów znajdowano w pobliżu Eufratu, co może sugerować ich powiązanie z sezonem deszczowym i wykorzystanie do określania czasu. Odkrycia z irańskich lokalizacji takich jak Bakun, Tel Hassar i Suza również łączą sowę z silnym odniesieniem do księżyca i zjawisk niebieskich, co potwierdzają stylizowane wizerunki sów, wzory okręgów i rzeźby w kształcie gwiazd.

Symbolika sowy jest złożona i różni się w zależności od kultury. Choć w starożytnym Egipcie i Grecji kojarzono ją z mądrością (np. z Ateną), w tekstach mezopotamskich i lewantyńskich symbolizowała pustkę, śmierć i miejsca opuszczone. W starożytnym Egipcie hieroglif sowy mógł być powiązany ze słowem oznaczającym śmierć, a w kulturze Teotihuacan była postrzegana jako zły omen. Niemniej jednak, w sztuce irańskiej z epoki żelaza, sowy pojawiają się w kontekście cykli księżycowych i wydarzeń niebieskich.

Badania nad sztuką naskalną z epoki kamienia łupanego, obejmujące znaki geometryczne i przedstawienia zwierząt, wskazują na rozwinięte systemy komunikacji i przekazywania wiedzy, które mogły być powiązane z obserwacjami astronomicznymi. Symbole takie jak swastyka, odnalezione na irańskich skałach, są interpretowane jako odniesienia do północnego bieguna niebieskiego i ruchu kosmicznego, co sugeruje powiązania między sztuką a wiedzą astronomiczną już w najwcześniejszych okresach rozwoju cywilizacji.