Profesor Strømme z Uniwersytetu w Uppsali proponuje prymat świadomości nad czasem i materią

W 2025 roku świat nauki odnotował publikację modelu teoretycznego autorstwa profesor Marii Strømme z Uniwersytetu w Uppsali. Centralnym założeniem tej koncepcji jest teza, że świadomość stanowi fundamentalne pole, które zaistniało pierwotnie, poprzedzając wyłonienie się czasu, przestrzeni oraz materii. Artykuł naukowy, prezentujący tę teorię, ukazał się na łamach czasopisma AIP Advances, a wydanie to zostało wyróżnione jako najlepsze w swoim numerze i promowane na okładce.

Profesor Strømme, na co dzień związana z badaniami nad nanotechnologią i funkcjonalnymi materiałami w ramach grupy NFM na Wydziale Materiałoznawstwa i Inżynierii Materiałowej na Uniwersytecie w Uppsali, podejmuje w tej pracy skok od skali mikro do makro, proponując nową wizję struktury wszechświata. Jej ramy teoretyczne sugerują, że świadomość nie jest jedynie produktem ubocznym złożonej aktywności neuronalnej, lecz stanowi pierwotne pole leżące u podstaw całego doświadczenia, włączając w to struktury fizyczne i czasoprzestrzeń. Jest to próba opisania natury postrzeganej rzeczywistości, czerpiąca inspirację z myśli fizyków takich jak Einstein, Schrödinger, Heisenberg i Planck, którzy również eksplorowali podobne tory myślowe.

Publikacja, zatytułowana „Uniwersalna świadomość jako pole fundamentalne: teoretyczny most między fizyką kwantową a filozofią niedualistyczną”, została przyjęta 28 października 2025 roku, a jej wprowadzenie datuje się na okres przed Wielkim Wybuchem, gdzie rzeczywistość istniała jako bezczasowy potencjał. Teoria ta integruje mechanikę kwantową i teorię pola, modelując umysł jako uniwersalną inteligencję napędzającą ewolucję rzeczywistości, a myśl jako mechanizm transformujący potencjalność w ustrukturyzowane byty. W kontekście nanotechnologii, gdzie profesor Strømme ma ugruntowaną pozycję, ta nowa teoria stanowi znaczące odejście od jej rutynowych badań, choć jej ogólna ambicja koncentrowała się na osiągnięciu praktycznej użyteczności.

Kluczowym elementem nowatorskiej propozycji jest jej potencjał w zakresie testowalności, oferując konkretne przewidywania w dziedzinach fizyki, kosmologii i neuronauki, co odróżnia ją od czysto spekulatywnych rozważań. Czasopismo AIP Advances, które opublikowało artykuł, jest otwartym repozytorium dla nauk fizycznych, promującym szybką dystrybucję nowych koncepcji naukowych, co sprzyja dyskusji nad tak fundamentalnymi zagadnieniami. Wyróżnienie artykułu na okładce podkreśla jego natychmiastowe znaczenie w środowisku naukowym, pomimo faktu, że czasopismo to tradycyjnie skupia się na optoelektronice, fizyce materii skondensowanej i nanotechnologii.

Analiza ta, choć osadzona w kontekście fizyki teoretycznej, dotyka fundamentalnych pytań filozoficznych o naturę bytu, co jest zgodne z dążeniem Strømme do połączenia rygoru naukowego z elementami filozofii niedualistycznej. Teoria sugeruje, że zjawiska uznawane za „tajemnicze”, jak na przykład telepatia czy doświadczenia bliskie śmierci, mogą być naturalnymi konsekwencjami istnienia wspólnego pola świadomości. To ujęcie, które stawia świadomość na piedestale jako pierwotny warunek istnienia, stanowi wyzwanie dla dominujących paradygmatów i otwiera nowe ścieżki badawcze w naukach ścisłych, wymagając weryfikacji empirycznej w nadchodzących latach.