Powrót do epoki lodowcowej: Odkrycie szczęki mamuta w Kazachstanie rzuca nowe światło na prehistorię regionu

Niedawne odkrycie górnej szczęki mamuta w Obwodzie Północnokazachstańskim, nieopodal wsi Arykbalyk, stanowi znaczący krok w badaniach nad prehistorią regionu. Wstępnie szacuje się, że szczątki te mają dziesiątki tysięcy lat. Znaleziska dokonał miejscowy mieszkaniec, który bezzwłocznie powiadomił archeologów, przekazując im kość do szczegółowych badań.

Wstępna analiza ujawniła, że fragment należał do dorosłego osobnika, którego wiek szacuje się na 40–50 lat. Kość została wydobyta z głębokości około dwóch metrów, co w dużej mierze przyczyniło się do jej doskonałego stanu zachowania. Naukowcy przypuszczają, że w najbliższej okolicy mogą znajdować się kolejne szczątki, być może nawet kompletny szkielet, co podnosi rangę tego odkrycia dla paleobiologii.

Profesor Anatolij Pleszakow, archeolog z Uniwersytetu Kozybajewa, podkreślił, że odnaleziony fragment pochodzi od wyjątkowo dużego mamuta. Zaznaczył również, że teren ten, zwłaszcza wzdłuż brzegów rzeki Jesil, wykazuje wysoki potencjał do ujawnienia dalszych artefaktów lub szczątków fauny z epoki paleolitu. Pleszakow zwrócił uwagę na rzadkość tak dużych okazów, choć przypomniał o historycznym odkryciu „słonia jasnowskiego” z 1960 roku, dokonanym niedaleko wsi Jasnowka.

Aby zapewnić odpowiednią konserwację, wydobyte kości przetransportowano do laboratorium naukowego w Muzeum Narodowym Republiki Kazachstanu. Tam utrzymywane są ściśle kontrolowane warunki temperatury i wilgotności, niezbędne do długotrwałego przechowywania tak cennych znalezisk.

W związku z obiecującym odkryciem, na lato 2026 roku zaplanowano rozpoczęcie systematycznych, szeroko zakrojonych badań archeologicznych na obszarze znaleziska. Uczeni mają nadzieję, że intensywne prace terenowe pozwolą na odnalezienie dodatkowych kości mamuta lub artefaktów. Taki sukces mógłby znacząco poszerzyć naszą wiedzę o faunie lodowcowej oraz potencjalnej obecności człowieka w tym regionie w okresie paleolitu.

Mamuty, bliscy krewni dzisiejszych słoni, dominowały na Ziemi w epoce plejstocenu. Były to olbrzymie zwierzęta, osiągające masę nawet do ośmiu ton. Charakterystyczną cechą ich fizjologii była wielokrotna wymiana masywnych zębów trzonowych w trakcie życia. Wcześniejsze znaleziska szczątków mamutów w Kazachstanie, odnotowane w obwodach Karagandyjskim, Pawłodarskim, Wschodniokazachstańskim i Północnokazachstańskim, potwierdzają ich szerokie występowanie na tym terytorium.

Jeśli naukowcom uda się zlokalizować kompletny szkielet, będzie to monumentalne osiągnięcie w dziedzinie paleontologii i badaniu fauny lodowcowej Północnego Kazachstanu. Ponadto, takie odkrycie mogłoby dostarczyć nowych, kluczowych danych na temat warunków klimatycznych i ekologicznych panujących w regionie podczas paleolitu, a także na temat interakcji ówczesnego człowieka z tymi potężnymi ssakami.