Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, położone w Zatoce Gwinejskiej, podjęły historyczną decyzję o ustanowieniu ośmiu nowych morskich obszarów chronionych (MPA). Ta inicjatywa, która weszła w życie we wrześniu 2025 roku, obejmuje około 93 kilometrów kwadratowych cennych siedlisk przybrzeżnych i stanowi pierwszy formalny krok tego wyspiarskiego narodu w kierunku ochrony swoich zasobów morskich.
Utworzenie tych obszarów jest wyrazem głębokiego zrozumienia wzajemnych powiązań między zdrowiem oceanów a dobrobytem społeczności. Morskie obszary chronione odgrywają kluczową rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej, co jest fundamentalne dla stabilności ekosystemów morskich. Stanowią one azyle dla zagrożonych gatunków, umożliwiając im bezpieczne rozmnażanie i rozwój, a także wspierając odbudowę zdegradowanych siedlisk.
W kontekście Wysp Świętego Tomasza i Książęcej, te nowe obszary mają na celu ochronę bogactwa życia morskiego, które jest niezbędne dla bezpieczeństwa żywnościowego kraju. Wiele społeczności przybrzeżnych na całym świecie, w tym w Afryce Zachodniej, polega na rybołówstwie jako głównym źródle utrzymania i pożywienia. Nowe MPA mają na celu zrównoważenie ochrony z potrzebami lokalnych rybaków, wprowadzając strefy zakazujące połowów i eksploatacji zasobów, obok stref zrównoważonego użytkowania, dostępnych wyłącznie dla rybaków rzemieślniczych z autoryzowanym sprzętem.
Inicjatywa ta jest również odpowiedzią na rosnące wyzwania związane ze zmianami klimatu, które coraz silniej wpływają na ekosystemy morskie na całym świecie. Cieplejsze wody, zmiany w cyrkulacji oceanicznej i zakwaszenie oceanów stanowią poważne zagrożenie dla raf koralowych i populacji ryb. Tworząc morskie obszary chronione, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca budują odporność swoich wód, zapewniając im większą zdolność do adaptacji i przetrwania w obliczu tych globalnych zmian.
Decyzja ta podkreśla rosnące globalne zrozumienie znaczenia ochrony mórz i oceanów. Choć tylko niewielki procent światowych oceanów jest obecnie objęty ścisłą ochroną, inicjatywy takie jak ta na Wyspach Świętego Tomasza i Książęcej pokazują kierunek, w którym powinniśmy podążać, aby zapewnić zdrowie naszej planety i jej mieszkańców.