W malowniczym krajobrazie Cwm Idwal, w Parku Narodowym Snowdonia w Walii, dokonano niezwykłego odkrycia botanicznego – odnaleziono rzadką paproć Holly Fern (*Polystichum lonchitis*).
Jest to pierwsze potwierdzone pojawienie się tego gatunku w tym rejonie od ponad 150 lat, co podkreśla żywotność roślinności i nieodkryte tajemnice natury. Paproć Holly, charakteryzująca się błyszczącymi, przypominającymi liście ostrokrzewu liśćmi, preferuje surowe, skaliste środowiska górskie. Jej historyczna rzadkość w Walii i Anglii częściowo wynika z wiktoriańskiej fascynacji paprociami, znanej jako „Pteridomania” lub „gorączka paprociowa”, która doprowadziła do nadmiernego zbieractwa. Niedawne odkrycie młodego okazu w Cwm Idwal daje nadzieję na ponowne zasiedlenie tego obszaru przez gatunek lub istnienie wcześniej nieodkrytych populacji.
Alastair Hotchkiss, oficer BSBI w Walii, określił to odkrycie jako „niezwykłe przypomnienie o tym, jak wiele jeszcze musimy się nauczyć o naszej górskiej florze i jak wiele musimy chronić”. Cwm Idwal to znany cyrk lodowcowy, ceniony za unikalną kolekcję arktyczno-alpejskich roślin i imponujące formacje geologiczne. Ten naturalny azyl jest domem dla innych rzadkich gatunków, takich jak Snowdon Lily i endemiczny Snowdonia hawkweed. Odkrycia dokonał Jim Langley, doświadczony miłośnik przyrody i działacz na rzecz ochrony przyrody, który zidentyfikował niezwykłą paproć podczas oprowadzania grupy. Jego spostrzegawczość podkreśla nieoceniony wkład wykwalifikowanych przyrodników w rozwój nauk botanicznych.
„Mamy teraz możliwość monitorowania tej rośliny, aby zapewnić, że nie zostanie ponownie utracona” – dodał Hotchkiss, podkreślając potrzebę ciągłej ochrony i czujnego monitorowania w regionie Snowdonii. Wiktoriańska gorączka paprociowa, która osiągnęła szczyt w połowie XIX wieku, wywołała eksplozję zainteresowania paprociami, wpływając na sztukę dekoracyjną, a nawet interakcje społeczne. Jednak ta pasja doprowadziła również do zubożenia rodzimych populacji paproci, a niektóre gatunki do dziś odczuwają skutki historycznego nadmiernego zbieractwa. Ponowne odkrycie paproci Holly w Cwm Idwal stanowi przejmujące przypomnienie o zdolności natury do regeneracji i znaczeniu świadomego zarządzania naszym dziedzictwem przyrodniczym. Badania wskazują, że wiktoriańska era była okresem intensywnego kolekcjonowania roślin, co doprowadziło do znaczącego spadku populacji niektórych rzadkich gatunków paproci w Wielkiej Brytanii, w tym paproci Oblong Woodsia w Szkocji, której populacje są obecnie zagrożone. Podobny los spotkał paproć Alpine Woodsia, a próby jej zdobycia były niebezpieczne, prowadząc nawet do śmierci zbieraczy w Walii w 1861 roku. Działania na rzecz ochrony przyrody w Snowdonii, takie jak te prowadzone przez organizacje takie jak Plantlife, mają kluczowe znaczenie dla ochrony gatunków takich jak Snowdon Hawkweed, który jest krytycznie zagrożony na arenie międzynarodowej. Projekt „Tlysau Mynydd Eryri” (Górskie Klejnoty Eryri) ma na celu ochronę i rewitalizację 12 zagrożonych gatunków w regionie, co pokazuje zaangażowanie w zachowanie unikalnej flory Walii.