We wrześniu 2025 roku naukowcy ogłosili odkrycie prehistorycznych owadów zachowanych w bursztynie na terenie Ekwadoru. Znaleziska te, pochodzące z kopalni Genoveva w prowincji Napo, stanowią pierwsze tego typu odkrycie w Ameryce Południowej, dostarczając dowodów na obecność starożytnych chrząszczy, much, mrówek i os w skamieniałej żywicy drzewnej. Te niezwykłe okazy pozwalają zajrzeć w życie na Ziemi około 112 milionów lat temu, w okresie kredowym, a dokładniej w jego albskim stadium.
Odkryty bursztyn zawiera doskonale zachowane szczątki stawonogów naziemnych, w tym owady, a nawet fragmenty pajęczych sieci. W otaczających próbkach skał odnaleziono również liczne skamieniałości roślinne, takie jak zarodniki, pyłki i liście, co świadczy o istnieniu w tym regionie wilgotnego, żywicznego lasu. Badania wskazują, że obszar ten był niegdyś gęstym, wilgotnym lasem z drzewami produkującymi żywicę, paprociami, sagowcami i wczesnymi okrytozalążkowymi.
Odkrycie to rzuca nowe światło na bioróżnorodność starożytnych lasów tropikalnych na półkuli południowej, oferując bezprecedensowy wgląd w ekosystemy równikowe okresu kredowego. Fakt, że większość znanych złóż bursztynu z ostatnich 130 milionów lat znajdowała się na półkuli północnej, czyni to odkrycie w Ameryce Południowej szczególnie znaczącym. Pozwala ono lepiej zrozumieć relacje biogeograficzne składników tych ekosystemów w okresie rozpadu superkontynentu Gondwany.
Studium, opublikowane w czasopiśmie Communications Earth & Environment, było wynikiem współpracy naukowców z Uniwersytetu w Barcelonie i Instytutu Badań Tropikalnych Smithsonian. Analiza bursztynu ujawnia szczegóły dotyczące owadów, które żyły w tym samym czasie co dinozaury. Wśród odkrytych owadów znalazły się między innymi muchówki, chrząszcze, mrówki i osy, a także fragment pajęczej sieci. Te znaleziska pomagają naukowcom zrozumieć ewolucję interakcji między roślinami okrytozalążkowymi a owadami w epoce dinozaurów.
Co ciekawe, analizy wskazują, że starożytny las kredowy różnił się od współczesnej dżungli amazońskiej, zawierając gatunki paproci i drzew iglastych, w tym niezwykłe drzewo małpie łapy, które obecnie nie rosną w Amazonii. Odkrycie to stanowi cenne uzupełnienie wiedzy o bioróżnorodności okresu kredowego, szczególnie w kontekście ewolucji relacji między roślinami a owadami, które okazały się jednym z najbardziej udanych partnerstw w przyrodzie. Badania nad tymi skamieniałościami otwierają nowe możliwości poznania ewolucji ekosystemów równikowych, oferując perspektywę, której Ameryka Południowa wcześniej nie dostarczała.