Roemenië zet licht op groen voor ambitieuze AI-Gigafabriek in Zwarte Zee regio

Op 27 november 2025 heeft de Roemeense regering een belangrijk memorandum aangenomen. Dit document formaliseert de ontwikkeling van het strategische project 'AI-Gigafabriek Zwarte Zee'. Met deze daad positioneert Roemenië zich resoluut als een cruciaal knooppunt voor Kunstmatige Intelligentie (AI) en High-Performance Computing (HPC) binnen het gehele Zwarte Zeegebied. Deze ontwikkeling sluit naadloos aan bij de doelstellingen van de Europese Unie om de technologische soevereiniteit van het continent te versterken.

De verwachte investering voor dit grootschalige project ligt tussen de 4 en 5 miljard euro. De planning voorziet in een operationele start tegen het einde van 2028. De officiële goedkeuring volgde op een intentieverklaring die in juni 2025 aan de Europese Commissie werd overhandigd via het Gemeenschappelijk Onderneming EuroHPC. Dit was een formele stap binnen het bredere Europese initiatief genaamd InvestAI. Het doel is om niet alleen Roemeense industrieën, start-ups en onderzoeksinstituten van geavanceerde rekenkracht te voorzien, maar ook naburige landen zoals Moldavië, Oekraïne en Turkije te ondersteunen.

De technologische ruggengraat van de infrastructuur zal bestaan uit meer dan 100.000 AI-accelerators. Daarnaast wordt er zwaar geïnvesteerd in de uitrol van geavanceerde glasvezel- en onderzeese kabelverbindingen. Essentieel zijn ook de hybride koelsystemen en de implementatie van cyberbeveiligingsmaatregelen van het hoogste niveau. Een doorslaggevend aspect is de energievoorziening, waarvoor een geïnstalleerd vermogen van maximaal 1.500 MW nodig is. Dit vermogen zal grotendeels worden geleverd door kernenergie. Het memorandum specificeert het gebruik van eenheden 1 en 2 van de Cernavodă Kerncentrale, de toekomstige eenheden 3 en 4, en de geplande Small Modular Reactor (SMR) in Doicești.

De bouw van de eenheden 3 en 4 van de Cernavodă Centrale, gebaseerd op de CANDU 6-technologie met een gezamenlijk vermogen van 1.400 MW, is reeds verzekerd van financiering door de Verenigde Staten, Canada en Italië. Dit onderstreept de vastberadenheid van Roemenië om een stabiele en koolstofarme energiestrategie te hanteren ter ondersteuning van de hoogtechnologische ambities.

De realisatie van het project is opgedeeld in twee afzonderlijke fasen. Fase I zal plaatsvinden in Cernavodă, direct naast de bestaande nucleaire faciliteit, wat zorgt voor directe toegang tot de reeds aanwezige energie- en digitale infrastructuur. Fase II is gepland in Doicești, op de locatie van het SMR-project. Deze tweede fase zal naar verwachting meer dan 80% van de benodigde elektriciteit voor de AI-Gigafabriek leveren. Het SMR-project in Doicești, dat gebruikmaakt van NuScale-technologie met zes modules en een totaal van 462 MW, bevindt zich momenteel in de FEED 2-fase, met een definitieve investeringsbeslissing die in 2026 wordt verwacht.

Het Ministerie van Energie fungeert als de primaire coördinerende instantie, ondersteund door het Ministerie van Financiën en het Roemeense Digitaliseringsagentschap. De betrokkenheid van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank benadrukt het internationale karakter van deze onderneming. De Roemeense regering benadrukt dat dit project van vitaal belang is voor het verhogen van de productiviteit, het aantrekken van directe buitenlandse investeringen en het versterken van de regionale concurrentiekracht binnen het kader van het InvestAI-programma. Het is een stap die de regio op de kaart zet.