Romania Phê duyệt Kế hoạch Xây dựng Nhà máy AI Khổng lồ tại Khu vực Biển Đen

Vào ngày 27 tháng 11 năm 2025, Chính phủ Romania đã thông qua một bản ghi nhớ chính thức, đánh dấu sự khởi đầu của dự án chiến lược mang tên “Nhà máy AI Khổng lồ Biển Đen”. Động thái mang tính quyết định này nhằm mục đích định vị Romania trở thành một trung tâm công nghệ then chốt cho các hệ thống Trí tuệ Nhân tạo và Điện toán Hiệu năng Cao (AI/HPC) trong toàn bộ lưu vực Biển Đen. Đây là một bước đi phù hợp với các mục tiêu lớn của Liên minh Châu Âu về việc tăng cường khả năng tự chủ về công nghệ.

Dự án đầy tham vọng này dự kiến sẽ thu hút nguồn vốn đầu tư dao động từ 4 đến 5 tỷ Euro và được lên kế hoạch đi vào hoạt động thương mại trước cuối năm 2028. Việc phê duyệt chính thức này diễn ra sau khi Romania nộp thư bày tỏ ý định lên Ủy ban Châu Âu thông qua Liên doanh EuroHPC vào tháng 6 năm 2025, một bước đi cần thiết trong khuôn khổ sáng kiến InvestAI của châu Âu. Mục tiêu cốt lõi của dự án là cung cấp năng lực tính toán tiên tiến không chỉ cho ngành công nghiệp, các công ty khởi nghiệp và các cơ sở nghiên cứu của Romania, mà còn mở rộng ra các quốc gia láng giềng quan trọng như Moldova, Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ.

Cơ sở hạ tầng kỹ thuật của Nhà máy AI sẽ vô cùng đồ sộ, bao gồm việc lắp đặt hơn 100.000 bộ tăng tốc AI. Ngoài ra, dự án còn yêu cầu triển khai các kết nối cáp quang và cáp ngầm tiên tiến nhất, các hệ thống làm mát lai (hybrid cooling systems) và các giải pháp an ninh mạng đạt tiêu chuẩn cao nhất. Một khía cạnh sống còn khác chính là nguồn cung cấp năng lượng, đòi hỏi công suất lắp đặt lên tới 1.500 MW. Nguồn điện này chủ yếu sẽ được đảm bảo thông qua năng lượng hạt nhân. Bản ghi nhớ đã chỉ rõ việc tận dụng các tổ máy số 1 và 2 của Nhà máy Điện hạt nhân Cernavodă, cùng với các tổ máy số 3 và 4 đang được xây dựng, và đặc biệt là Lò phản ứng Mô-đun Nhỏ (SMR) dự kiến tại Doicești.

Việc xây dựng các tổ máy 3 và 4 tại Cernavodă, dựa trên công nghệ CANDU 6 với tổng công suất 1.400 MW, đã được bảo đảm nguồn tài chính từ Hoa Kỳ, Canada và Ý. Điều này khẳng định cam kết mạnh mẽ của Romania đối với một chiến lược năng lượng ổn định và ít phát thải carbon, nhằm cung cấp năng lượng cho những tham vọng công nghệ cao của đất nước.

Dự án sẽ được triển khai qua hai giai đoạn chính. Giai đoạn Một (Phase I) sẽ được xây dựng tại Cernavodă, ngay sát nhà máy điện hạt nhân hiện hữu, tận dụng tối đa cơ sở hạ tầng năng lượng và kỹ thuật số sẵn có. Giai đoạn Hai (Phase II) dự kiến đặt tại Doicești, trên địa điểm của dự án SMR, nơi được kỳ vọng sẽ cung cấp hơn 80% lượng điện năng cần thiết cho Nhà máy AI Khổng lồ. Dự án SMR tại Doicești, sử dụng công nghệ NuScale với sáu mô-đun có tổng công suất 462 MW, hiện đang ở giai đoạn FEED 2, và dự kiến sẽ có quyết định đầu tư cuối cùng vào năm 2026.

Cơ quan điều phối chính của sáng kiến này là Bộ Năng lượng được chỉ định, với sự hỗ trợ đắc lực từ Bộ Tài chính và Cơ quan Số hóa Romania. Việc Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ tham gia nhấn mạnh tính chất quốc tế của sáng kiến này. Chính phủ Romania khẳng định tầm quan trọng sống còn của dự án đối với việc nâng cao năng suất quốc gia, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài và củng cố năng lực cạnh tranh khu vực trong khuôn khổ chương trình InvestAI.