De Wereldeconomie in 2025: Aanpassing aan Amerikaans Protectionisme en de Herstructurering van Toeleveringsketens

In 2025 nam de Verenigde Staten het besluit om de handelspolitiek aanzienlijk te verstrengen. Dit leidde tot de invoering van omvangrijke importheffingen die belangrijke handelspartners, waaronder China, Canada, Mexico en Europese landen, direct raakten. Deze protectionistische wending markeerde een cruciaal keerpunt, met als gevolg aanzienlijke verstoringen in de mondiale toeleveringsketens, stijgende productiekosten en een toename van de onzekerheid op de markten.

De economische repercussies van deze beleidswijziging zijn reeds zichtbaar in de macro-economische voorspellingen. Het Peterson Institute for International Economics schat dat de groeivoet van het Amerikaanse BBP in 2025 met 0,23 procentpunt zal dalen, en in 2026 zelfs met 0,62 procentpunt. Daarnaast steeg de Amerikaanse consumentenprijsindex (CPI) in 2025 met 1 procentpunt boven het verwachte niveau, wat de koopkracht van de bevolking direct onder druk zette. Eerder waarschuwden analisten van Moody's al dat een dergelijke grootschalige tariefverhoging zou kunnen leiden tot het verlies van maar liefst 5,5 miljoen banen in de VS en een economische krimp van 1,7%.

Sectoren die sterk afhankelijk zijn van internationale handel, zoals de productie van duurzame goederen, de mijnbouw en de landbouw, zagen de werkgelegenheid afnemen. Dit was het directe gevolg van een verminderde exportvraag en duurdere grondstoffen. De handelspartners van de VS leden ook directe verliezen: de reële inkomens krompen in Canada met ongeveer 2%, in Mexico met 2,7% en in China met 0,5%. Interessant is dat, te midden van dit toenemende protectionisme, sommige landen die niet de primaire doelwitten van de tarieven waren, zoals het Verenigd Koninkrijk en Turkije, een bescheiden groei lieten zien. Zij profiteerden van een bredere toegang tot markten die vrijkwamen door de heroriëntatie van handelsstromen.

Het bedrijfsleven reageerde met een versnelde aanpassing. Grote ondernemingen verplaatsten productiefaciliteiten of annuleerden lopende contracten. Een deel van de bedrijven begon logistieke en productieactiviteiten rechtstreeks naar Amerikaans grondgebied te verplaatsen om de zware tarieflasten te omzeilen. Tegelijkertijd werden consumenten geconfronteerd met hogere prijzen voor geïmporteerde elektronica en kleding, wat een merkbare druk uitoefende op de gezinsbudgetten.

Op het wereldtoneel vindt een herstructurering van allianties plaats. Als reactie op het protectionisme van Washington kondigde de Europese Unie evenredige tegenmaatregelen aan, die mogelijk Amerikaanse export ter waarde van maximaal 26 miljard euro zouden treffen. Desondanks merkt Bloomberg op dat de wereldeconomie over het algemeen veerkrachtig bleek en een onmiddellijke recessie wist te vermijden, aangezien 85% van de wereldhandel buiten de Amerikaanse jurisdictie plaatsvindt. De Wereldhandelsorganisatie (WTO) verhoogde zelfs haar groeiprognose voor de wereldwijde handel in goederen voor 2025 van 0,9% naar 2,4%, hoewel zij voor 2026 een vertraging tot 0,5% voorspelt vanwege de langetermijneffecten van de heffingen.

De handelsoorlog met Canada en Mexico, die in februari 2025 van start ging, leidde tot een snelle regionale verschuiving: Canada importeert nu meer auto's uit Mexico dan uit de VS. Het Center for Strategic and International Studies (CSIS) in de VS berekende dat de invoering van 25% tarieven voor Canada en Mexico de kosten voor elk Amerikaans gezin met ongeveer 1200 dollar per jaar zou kunnen verhogen. Deze ontwikkelingen fungeren als een krachtige stimulans voor landen om interne steunpilaren te zoeken en de zelfvoorzienendheid op het gebied van productie en financiën te vergroten.