Op 28 oktober 2025 werd in Tokio een belangrijk raamwerkakkoord ondertekend tussen de Verenigde Staten en Japan. Dit akkoord heeft als doel de samenwerking te intensiveren op het gebied van de ononderbroken levering van cruciale mineralen en zeldzame aardmetalen. De ondertekening vond plaats tijdens het driedaagse officiële bezoek van de Amerikaanse president Donald Trump aan Japan, waarbij hij ook een ontmoeting had met keizer Naruhito. Door deze stap willen de twee landen een robuustere basis creëren voor zowel hun geavanceerde technologische sectoren als hun defensiecapaciteiten.
De kern van deze nieuwe overeenkomst ligt in het opzetten van een structuur die gericht is op het verbeteren van de "veerkracht en veiligheid van toeleveringsketens" voor deze onmisbare grondstoffen. De alliantie voorziet in actieve, gezamenlijke identificatie van "projecten van belang" die moeten helpen om bestaande kwetsbaarheden in de wereldwijde logistiek weg te nemen. Om deze initiatieven te verwezenlijken, zal een geïntegreerde aanpak worden gehanteerd, waarbij zowel de steun van overheidsinstanties als van de particuliere sector wordt gemobiliseerd. Het Witte Huis heeft bevestigd dat dit akkoord de fundering legt voor het waarborgen van deze cruciale stabiliteit.
De noodzaak tot deze samenwerking wordt sterk onderstreept door recente acties van China. Begin oktober verscherpte Beijing de exportcontroles op zeldzame aardmetalen, wat leidde tot aanzienlijke spanningen op de internationale markten. Deze maatregelen, officieel bedoeld ter bescherming van de nationale veiligheid van China, worden door velen gezien als een poging om de invloed op deze vitale grondstoffen verder te vergroten. Dergelijke stappen vanuit Beijing dwingen partners ertoe om actief alternatieve bevoorradingsroutes te zoeken.
De vraag naar kritieke mineralen, zoals lithium en kobalt, die essentieel zijn voor de productie van batterijen voor elektrische voertuigen, zal naar verwachting de komende decennia explosief stijgen. Prognoses wijzen op een toename van 400 tot 600% voor deze grondstoffen. De vraag naar lithium en grafiet zal zelfs met een verbazingwekkende 4000% toenemen. Gezien deze strategische noodzaak, tonen de gezamenlijke inspanningen van de VS en Japan een sterke vastberadenheid. Zij richten zich op het ondersteunen van projecten die de productie van eindproducten voor export binnen zes maanden na ondertekening mogelijk maken. Dit is een duidelijke stap richting het opbouwen van volwaardige, onafhankelijke productiecycli. Dit beleid is een voortzetting van de lijn die president Trump eerder inzette door vergelijkbare overeenkomsten te sluiten met landen als Maleisië en Thailand.
De diepe bezorgdheid over de huidige afhankelijkheid van China is niet beperkt tot Azië en de VS; ook Europa deelt deze vrees. Voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, heeft eerder al gewaarschuwd dat de huidige situatie een acuut risico vormt voor de Europese leveringszekerheid. Experts benadrukken dat, hoewel de grootste reserves van sommige cruciale mineralen elders liggen – bijvoorbeeld kobalt in de Democratische Republiek Congo (DRC) en nikkel in Australië en Indonesië – de Volksrepubliek China de verwerking controleert van meer dan de helft van de wereldwijde kobalt, lithium, nikkel en zeldzame aardmetalen. De samenwerking tussen Washington en Tokio moet dan ook gezien worden als onderdeel van bredere, multilaterale initiatieven. Een belangrijk voorbeeld hiervan is het Minerals Security Partnership, dat zich richt op het diversifiëren van de bevoorrading en het waarborgen van ethische inkoopstandaarden wereldwijd.