De droom van uitgebreide verkenning van Mars wordt steeds realistischer dankzij de ontwikkeling van 'tumbleweed' rovers. Deze innovatieve, bolvormige robots, aangedreven door de wind op Mars, beloven een kosteneffectieve en grootschalige aanpak voor het verzamelen van gegevens op de Rode Planeet. Recente tests in 2025 hebben de potentie van deze technologie bevestigd, met prototypes die succesvol data verzamelen onder gesimuleerde Marscondities.
In juli 2025 voerde Team Tumbleweed een week lang experimenten uit aan de Aarhus Universiteit. Prototypes met een diameter van 30 tot 50 cm werden getest in een windtunnel die de Marsatmosfeer nabootste met een druk van 17 millibar. Bij windsnelheden van 9-10 m/s bewogen de rovers zich succesvol over diverse terreinen. De verzamelde data tijdens het tuimelen stemden overeen met vloeistofdynamische modellen, wat de eerdere simulaties valideerde en het potentieel voor wijdverspreide dataverzameling onderstreepte. Eerder in april 2025 onderging een groter prototype van 2,7 meter, de Tumbleweed Science Testbed, veldtesten in een inactieve steengroeve in Nederland. Uitgerust met standaard sensoren zoals een camera, magnetometer en IMU, demonstreerde dit prototype het vermogen om real-time omgevingsdata te verzamelen en te verwerken tijdens het rollen over natuurlijk terrein.
De technologie achter de tumbleweed rovers is gebaseerd op het benutten van de windenergie op Mars, die, ondanks de ijle atmosfeer, aanzienlijk kan zijn. Deze wind kan snelheden bereiken van 2-5 m/s, met windstoten tot 10-20 m/s. Dit biedt een duurzaam alternatief voor traditionele rovers die afhankelijk zijn van complexe en dure energiesystemen. De verwachting is dat een gemiddelde tumbleweed rover meer dan 400 kilometer kan afleggen in 100 Marsdagen, met optimale omstandigheden die dit bereik tot wel 2.800 kilometer kunnen vergroten. Deze mobiliteit opent deuren naar gebieden die voorheen ontoegankelijk waren, zoals steile hellingen tot wel 30 graden.
Verdere veldcampagnes staan gepland voor de Atacamawoestijn in Chili in november 2025. Hier zullen minimaal twee Science Testbed rovers, uitgerust met instrumenten van externe partners, zwermcoördinatiestrategieën testen. Deze ontwikkelingen markeren een belangrijke stap richting een economisch verantwoorde en uitgebreide verkenning van Mars, met een belofte voor waardevolle inzichten in de planeetstructuur en atmosfeer. De ontwikkeling van deze rovers sluit aan bij de bredere trend van het ontwikkelen van goedkopere methoden voor ruimteverkenning, waarbij ook gekeken wordt naar alternatieven zoals het meeliften op primaire missies of het gebruik van kleinere lanceervoertuigen. Het benutten van windenergie op Mars wordt ook onderzocht voor andere toepassingen, zoals het aandrijven van weerstations tijdens de lange poolnachten of zelfs voor het opwekken van elektriciteit voor menselijke missies. De tumbleweed rovers vertegenwoordigen een veelbelovende synergie van innovatie en efficiëntie, waardoor de grenzen van onze ontdekkingstochten op Mars verder worden verlegd.