Archeologen die werkzaam zijn op de archeologische vindplaats Tartas-1 in Siberië, hebben een opmerkelijke ontdekking gedaan die onze kennis over prehistorische gemeenschappen in de regio aanzienlijk kan vergroten. Tijdens recente opgravingen heeft een onderzoeksteam van de Russische Academie van Wetenschappen, onder leiding van Academicus Vjatsjeslav Molodin, een reeks platbodemige keramische vaten uit de bodem gehaald. Deze artefacten dateren uit de overgangsperiode van het einde van het vierde millennium tot het begin van het derde millennium voor Christus (eind IV – begin III millennium v.Chr.).
Wat deze vaten bijzonder maakt, is hun ongebruikelijke decoratie. Op het oppervlak van de klei zijn patronen ingedrukt die de textuur van wollen stoffen nauwkeurig nabootsen. De archeologen vermoeden dat deze afdrukken tot stand kwamen door het weefsel zorgvuldig tegen de natte klei aan te drukken voordat het bakproces begon.
Deze specifieke techniek is ongekend binnen de reeds bekende Siberische keramische tradities uit die tijd. De vondst opent nieuwe perspectieven voor het bestuderen van de uitwisseling van technologieën en culturele gebruiken tijdens de cruciale overgang van het Neolithicum naar de Bronstijd. Het wijst mogelijk op een geavanceerdere textielproductie dan eerder gedacht in deze regio.
Het Tartas-1 complex, dat in 2003 werd ontdekt, behoort tot de grootste archeologische locaties in deze streek. Het omvat zowel oude nederzettingen als een uitgestrekte necropolis met meer dan 800 graven. De culturele lagen beslaan een enorme periode, strekkend van het Neolithicum tot de Vroege IJzertijd.
De recente vondsten bevestigen dat de bevolking van het complex een sedentaire levensstijl leidde, keramiek vervaardigde en wellicht ook gespecialiseerd was in ambachtelijk weven, wat tot uiting komt in de unieke ornamentatie van de vaten.
Een van de vaten trekt de bijzondere aandacht van de wetenschappers vanwege een patroon dat sterk doet denken aan een schaakbord. Dergelijke versieringen zijn niet aangetroffen op andere monumenten in de regio. Dit kan duiden op een tot nu toe onbekende culturele traditie of op specifieke contacten tussen de lokale gemeenschappen en naburige gebieden.
De archeologen benadrukken tevens de ontdekking van een recent blootgelegd groot woonhuis, dat met zorg is geconstrueerd. Dit wijst op een stabiele en langdurige bewoning van de plek. De vindplaats bevindt zich op een kruispunt van culturele routes, namelijk tussen het Oeralgebergte, de Altai en Centraal-Azië. Dit maakt Tartas-1 tot een essentiële schakel voor het onderzoek naar de verbindingen tussen de oude populaties van Eurazië.
Om een nauwkeuriger inzicht te krijgen in de oorsprong van deze artefacten, staan er diverse geavanceerde analyses op de planning. Dit omvat koolstofdatering, DNA-onderzoek en chemische analyse van organische resten. Deze methoden moeten helpen vast te stellen of deze nieuwe cultuur genetische of culturele banden had met andere Bronstijdgroepen, en hoe technologisch geavanceerd de productie van keramiek en textiel in dit specifieke gebied werkelijk was. De ontdekking bij Tartas-1 onderstreept dat zelfs goed onderzochte delen van Siberië nog vele verrassingen kunnen herbergen, wat bijdraagt aan een herziening van ons begrip van vroege menselijke samenlevingen en hun complexe interacties op het Euraziatische continent.