Archeologen hebben onlangs in de uitgestrekte Nefud-woestijn in Saoedi-Arabië 62 panelen met 176 rotstekeningen ontdekt die dateren van tussen 12.800 en 11.400 jaar geleden. Deze indrukwekkende, levensgrote gravures beelden dieren af zoals kamelen, wilde ezels, paarden, stieren, antilopen, steenbokken, gazelles en struisvogels, met sommige figuren die tot wel drie meter lang en twee meter hoog zijn. De ontdekking, die recent is gepubliceerd in Nature Communications, biedt een uniek inzicht in het leven van prehistorische gemeenschappen die de regio bewoonden tijdens een periode die voorheen als te droog werd beschouwd voor menselijke bewoning. De vondst werd gedaan in het kader van het grote archeologische project Green Arabia, gefinancierd door de Saoedische Commissie voor Archeologie en Erfgoed. Het onderzoek werd geleid door: Maria Guagnin van het Max Planck Instituut voor Geoantropologie in Duitsland, Faisal Al-Jibrin – vertegenwoordiger van de Saoedische Commissie voor Archeologie en Erfgoed, en Keri Shipton van University College London. De wetenschappers gebruikten fotogrammetrie, 3D-scanning en analyse van erosielagen, wat het mogelijk maakte om de volgorde van het maken van de afbeeldingen en zelfs gedeeltelijk verloren details te reconstrueren. De ontdekkingen weerleggen eerdere aannames over de menselijke aanwezigheid in het Arabische binnenland.
De onderzoekers suggereren dat deze 'stenen galerijen' meer waren dan louter decoratie. Ze fungeerden waarschijnlijk als symbolische markeringen, wegwijzers naar waterbronnen en migratieroutes, en symboliseerden mogelijk territoriale rechten en collectief geheugen. De strategische plaatsing van deze panelen op hoge kliffen, tot wel 39 meter hoog, benadrukt hun belang als herkenningspunten in een uitdagend landschap, essentieel voor overleving. Eerder, in oktober 2023, werden al reusachtige rotstekeningen in dezelfde woestijn ontdekt, die eveneens rond 12.000 tot 11.000 jaar geleden werden gemaakt en dienden als 'bewegwijzering' om water te vinden in het droge gebied.
Deze ontdekkingen werpen nieuw licht op de cultuur en levenswijze van oude gemeenschappen en hun opmerkelijke aanpassingsvermogen aan moeilijke klimatologische omstandigheden. De Nefud-woestijn, die in het verleden, tijdens periodes van meer vochtigheid, een leefgebied was met meren en rivieren, toont nu aan dat deze regio al veel eerder bewoond werd dan gedacht. De vondst van deze rotstekeningen voegt een nieuwe laag toe aan ons begrip van de menselijke geschiedenis in deze regio, die zelfs bewijs heeft van vroege menselijke aanwezigheid, zoals een 85.000 jaar oud fossiel van een menselijke vinger. Deze prehistorische kunstwerken vertegenwoordigen een vroege vorm van symbolische communicatie en landschapsbeheer, waarbij de mens leerde omgaan met de uitdagingen van de woestijn en deze te transformeren tot een bewoonbaar gebied door middel van gedeelde kennis en symboliek.