Archeologen hebben nabij Stockholm een uitzonderlijke middeleeuwse schat ontdekt. Deze zeldzame vondst bestaat voornamelijk uit zilveren munten, sieraden en parels, en werpt nieuw licht op de geschiedenis van Zweden.
De kostbaarheden waren destijds verborgen in een koperen ketel. Hoewel deze ketel in de loop van achthonderd jaar bijna volledig is geoxideerd, bleef de inhoud opmerkelijk goed bewaard.
Het totale gewicht van het geborgen zilver bedraagt ongeveer 6 kilogram. Deskundigen schatten het aantal munten op maar liefst 20.000 stuks.
Dit maakt de schat een van de grootste middeleeuwse zilverdepots die de afgelopen decennia in de regio Stockholm zijn gevonden.
De ontdekking was puur toeval. De eigenaar van het perceel stuitte op metalen voorwerpen en meldde de vondst onmiddellijk aan de lokale autoriteiten, zoals de wet voorschrijft.
Na inspectie bevestigden specialisten de archeologische waarde van het depot. De schat is nu officieel geregistreerd als een object van nationaal belang.
De munten dateren uit de twaalfde eeuw, een cruciale periode waarin de fundamenten van de Zweedse staat werden gelegd. Dit markeert de overgangsfase van het Vikingtijdperk naar de vestiging van een gecentraliseerde monarchie.
De macht verschoof geleidelijk van regionale, erfelijke heersers naar de koning. Koning Knut Eriksson (1167–1195) regeerde in deze tijd en streefde naar nationale eenheid en de invoering van een stabieler monetair systeem.
De aanwezigheid van diverse munten met de inscriptie KANUTUS bevestigt de directe link van de schat met zijn regeerperiode.
De twaalfde eeuw in Zweden stond ook in het teken van actieve kerstening. Er werden stenen kerken gebouwd en kloosterscholen opgericht, terwijl de kerkelijke invloed toenam op het gebied van belastinginning en handel.
Onder de vondsten bevinden zich zogenaamde ‘bisschopsmunten’. Deze werden uitgegeven met betrokkenheid van kerkelijke autoriteiten en fungeerden zowel als betaalmiddel als symbool van spiritueel gezag.
Geografisch gezien is de context belangrijk: de stad Stockholm bestond in de twaalfde eeuw nog niet. Het gebied bestond uit kleine nederzettingen en landgoederen langs de handelsroutes naar het Mälarenmeer.
De schat weerspiegelt de economische bedrijvigheid vóór de stichting van de hoofdstad. Het wijst op de aanwezigheid van welgestelde individuen en levendige zilverhandel, mogelijk verbonden met de Baltische en Gotlandse markten.
De exacte reden waarom het zilver werd begraven, blijft een mysterie. Het is aannemelijk dat de schat werd verborgen in een onrustige tijd, bijvoorbeeld tijdens oorlog of interne strijd.
Het grote aantal munten en de vrouwelijke sieraden suggereren dat de schat toebehoorde aan een rijke familie, wellicht gelieerd aan de handel of de kerk.
Sommige onderzoekers opperen dat het om kerkelijk bezit ging. Anderen neigen naar de theorie dat het de handelsreserve was van een koopman die zijn bezittingen niet meer kon veiligstellen.
De wetenschappelijke verwerking is gestart. Specialisten van de Universiteit van Stockholm en het Instituut voor Numismatiek reinigen de munten, conserveren het metaal en analyseren de samenstelling van het zilver om het middeleeuwse muntverkeer te bestuderen.
Parallel hieraan documenteert het Medeltidsmuseet (Museum van de Middeleeuwen) in Stockholm het conserveringsproces. Zij zijn van plan een tijdelijke tentoonstelling in te richten waarin een deel van de gereinigde munten en sieraden getoond zal worden.
Deze vondst is meer dan alleen een verzameling zilver; het is een historisch document dat inzicht biedt in handelsverbindingen, culturele invloeden en de sociale structuur van de twaalfde eeuw.
Chemische analyse van het zilver zal cruciaal zijn om de oorsprong van het metaal te bepalen en zo de handelsroutes uit die periode nauwkeurig te reconstrueren.
Archeologen zullen de komende maanden een volledige catalogus van alle vondsten samenstellen en publicaties voorbereiden in wetenschappelijke tijdschriften. Dit depot zal de politieke en economische geschiedenis van Zweden en de vroege ontwikkeling van Stockholm beter helpen begrijpen.