Archeologen hebben op het Griekse eiland Ios de eerste architectonische overblijfselen blootgelegd van vroege landbouwgemeenschappen in de Egeïsche Zee. De vondst in de Libounia tumulus dateert van ongeveer 8.800 jaar geleden en plaatst de nederzetting Libounia naast Knossos op Kreta als een van de meest significante vroege agrarische locaties in de regio.
Onder leiding van Professor Dr. Burçin Erdoğu zijn unieke bouwwerken ontdekt die nog niet eerder in de Egeïsche Zee zijn aangetroffen. Het gaat om cirkelvormige structuren met verzonken vloeren, gebouwd met een techniek die bekend staat als 'vlechtwerk en paal'. Deze architectuur vertegenwoordigt de vroegste sporen van permanente bewoning en gemeenschapsorganisatie in het gebied. Vijf huizen uit circa 6.800 v.Chr. zijn recentelijk opgegraven, met plattegronden, verzonken vloeren en constructies van klei, gevlochten takken en palen. Dit biedt tastbaar bewijs van het leven van de eerste Neolithische boeren.
De ontdekking op Ios is cruciaal omdat het de eerste architectonische aanwijzingen biedt voor de bouwmethoden en organisatie van nederzettingen van de eerste bewoners van de Egeïsche regio. Hoewel landbouwpraktijken al bekend waren, bevestigt de architectuur de overgang naar een sedentaire levensstijl. Bevindingen van botten en aardewerk uit Anatolië en de Balkan, die dateren van bijna negen millennia geleden, wijzen op vroege handelsnetwerken.
Libounia was in het Neolithicum een centrum van innovatie en interactie in de Egeïsche Zee, wat de connectie tussen Anatolië en de Egeïsche regio benadrukt en de inzichten in de agrarische ontwikkeling herdefinieert. Lange tijd werd Knossos beschouwd als de enige bekende agrarische nederzetting uit die periode in de Egeïsche Zee. Met de vondsten op Ios is nu een tweede, even vroege locatie geïdentificeerd die behoort tot de eerste golf van Neolithische landbouwgemeenschappen. Dit herschrijft het begin van de Egeïsche geschiedenis en plaatst Ios centraal in de ontwikkeling van de eerste landbouwgemeenschappen.