Antarctica transformeert in een zorgwekkend tempo, een proces dat door wetenschappers de 'Groenlandisering van Antarctica' wordt genoemd. Dit fenomeen, dat doet denken aan de veranderingen die Groenland twintig tot dertig jaar geleden onderging, omvat de instorting van ijsplaten en een versnelde afsmelting van gletsjers. Deze bevindingen komen voort uit een studie gepubliceerd op 3 oktober 2025 in het tijdschrift *Nature Geoscience*, een samenwerking tussen het Deense Meteorologische Instituut (DMI), de Technische Universiteit van Denemarken en de Universiteit van Leeds.
Ruth Mottram, klimatoloog bij het DMI, benadrukt de ernst van de situatie. "Onze compilaties van talrijke onderzoeksresultaten en satellietwaarnemingen tonen aan dat Antarctica geleidelijk transformeert om te lijken op Groenland van twintig tot dertig jaar geleden, met een alarmerende instorting van ijsplaten en een snellere, toenemende gletsjer-afsmelting," verklaart zij. Satellietobservaties bevestigen krimpende ijsplaten, versnelde gletsjerstroming richting de zee en het verdwijnen van zee-ijs, verschijnselen die voorheen vooral geassocieerd werden met het dynamischere Arctische gebied.
De implicaties van deze veranderingen zijn significant, met name voor de zeespiegelstijging. Sinds de jaren negentig heeft Antarctica al ongeveer zeven millimeter bijgedragen aan de wereldwijde zeespiegelstijging. Hoewel de afsmelting van Groenlands ijs al langer een symbool is van klimaatverandering, zouden de gevolgen van Antarctica's smeltwater voor de zeespiegel veel dramatischer zijn, vooral voor laaggelegen landen zoals Denemarken. Dit komt doordat smeltwater van Antarctica, door de manier waarop het zich over de aarde verspreidt, een grotere impact heeft op de zeespiegelstijging in onze breedtegraden dan hetzelfde volume smeltwater uit Groenland. De mogelijke instorting van het West-Antarctische ijsplateau alleen al zou kunnen leiden tot een zeespiegelstijging van meer dan 16 voet (ongeveer 4,8 meter).
Deze alarmerende bevindingen sluiten aan bij de conclusies van een conferentie die op 29 en 30 september 2025 in Londen werd georganiseerd door de Royal Society, met als thema 'Global Impacts of Climate Extremes in Polar Regions: Is Antarctica Reaching a Tipping Point?'. Wetenschappers waarschuwden daar voor veel snellere veranderingen in Antarctica sinds 2016 en de wereldwijde gevolgen daarvan. Professor Michael Meredith, oceanograaf bij de British Antarctic Survey, uitte zijn bezorgdheid: "Antarctica evolueert sneller dan we hadden verwacht." Hij benadrukte de urgentie om onmiddellijk actie te ondernemen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de veerkracht te vergroten om gevaarlijke drempels te vermijden. De afgelopen twee jaar zijn er ongekende extreme verschijnselen in Antarctica waargenomen, waaronder uitzonderlijk weinig zee-ijs in de winter – zo bereikte het winterzee-ijs van Antarctica in 2025 het op twee na laagste niveau in bijna een halve eeuw – en versnelde ijssmelt, wat de urgentie van deze waarschuwingen onderstreept.