De geur van versgeperste olijfolie vermengt zich met de frisse herfstlucht, een kenmerkend signaal dat de Italiaanse olijfgaarden vult. De traditionele oogstperiode, de zogenaamde *raccolta delle olive*, bereikt doorgaans zijn hoogtepunt tegen het einde van oktober en loopt door tot begin november. Gedurende deze tijd zijn de weersomstandigheden vaak mild, met temperaturen die schommelen tussen de 13°C en 22°C. Deze cyclus is veel meer dan louter landbouw; het vertegenwoordigt een diepgewortelde verbinding met eeuwenoude gebruiken, waarbij elke olijf de geschiedenis van het land in zich draagt. Italië is na Spanje de op één na grootste producent van olijfolie ter wereld en herbergt ruim 500 olijfvariëteiten, die essentieel zijn voor de Mediterrane keuken en symbool staan voor een lang leven.
Hoewel de Italiaanse boeren met voorzichtig optimisme naar de komende oogst kijken, zijn er aanzienlijke uitdagingen. De zuidelijke regio's, waar een groot deel van de olijfgaarden zich bevindt, hebben ernstig te lijden gehad onder langdurige droogte. Dit klimaatprobleem zou kunnen resulteren in een totale productiedaling van meer dan 40% vergeleken met het voorgaande jaar. Hoewel de algemene prognose voor het Middellandse Zeegebied een productiestijging voorspelt voor het seizoen 2025/2026, zijn vooral de zuidelijke gebieden, waaronder Calabrië en Sicilië, zwaar getroffen door vochttekort en extreem hoge temperaturen. Gelukkig wordt er in de noordelijke en centrale delen van het land, zoals Toscane, een aanzienlijk herstel van de opbrengst verwacht, wat de totale balans enigszins compenseert.
De toeristische sector speelt actief in op de toenemende wens van reizigers naar authentieke culturele belevingen. Er is een duidelijke trend zichtbaar waarbij men de handen uit de mouwen wil steken en de tradities wil ervaren. Zo organiseert Deliba Olive Oil in Calabrië tiendaagse expedities, waarbij deelnemers praktisch werk op biologische boerderijen combineren met culturele uitstapjes in de omgeving van Reggio Calabria. Ook op Sicilië biedt Lit'l Pond Hospitality vergelijkbare programma's aan, inclusief de mogelijkheid om deel te nemen aan het persen van de olie en het verkennen van de vulkaan Etna. Voor degenen die een kortere, intensieve kennismaking wensen, biedt Casale San Pietro een tweedaagse ervaring aan die eindigt op 30 oktober en wordt afgesloten met traditionele maaltijden.
Op de kleinere landgoederen wordt de oogst vaak met de hand of met behulp van speciale borstels uitgevoerd. Deze zorgvuldige methode is essentieel om beschadiging van de vruchten te voorkomen. Zodra de olijven zijn verzameld, worden ze onmiddellijk naar de perserij gebracht. Dit snelle proces is cruciaal voor het waarborgen van de hoogste kwaliteit van de jonge olie, de zogenaamde *olio nuovo*. Het merendeel van deze olie wordt gebruikt voor de productie van extra vierge olijfolie met een hoog gehalte aan enkelvoudig onverzadigde vetzuren. Deelname aan de *raccolta* biedt een unieke kans om deze eeuwenoude traditie van dichtbij mee te maken. Bovendien valt de oogsttijd samen met diverse regionale feesten, zoals de Siciliaanse *Ottobrata Zafferanese*, wat de herfstervaring in Italië extra kleurrijk maakt.