Waarom honden hun kop kantelen als ze luisteren: Nieuwe inzichten uit onderzoek van 2025

Het gedrag van honden die hun kop scheef houden wanneer hun eigenaar hen aanspreekt, heeft al lange tijd de nieuwsgierigheid gewekt van zowel baasjes als wetenschappers. Recente wetenschappelijke bevindingen, die in 2025 zijn gepubliceerd, werpen licht op dit fenomeen. Deze studies leggen een verband tussen de kantelbeweging en de mechanismen waarmee honden menselijke spraak en andere auditieve prikkels verwerken.

Een belangrijk onderzoek, gepubliceerd in het gezaghebbende tijdschrift Animal Cognition, richtte zich specifiek op het vermogen van honden om namen van voorwerpen te onthouden. Dr. Andrea Sommese en haar team van de Budapest University stelden de hypothese op dat de hoofdkanteling een teken is van de 'verwerking van significante auditieve stimuli'. Bij dit drie maanden durende experiment waren 40 honden betrokken. De dieren kregen de opdracht om een specifiek speeltje op naam te halen. De resultaten waren opvallend: honden die in staat waren om meer dan tien namen te leren, kantelden hun kop in 43% van de gevallen bij het ontvangen van een commando. Daarentegen deden dieren met een kleinere woordenschat dit slechts in 2% van de gevallen. Dit resultaat wijst op een directe correlatie tussen het kantelen van de kop en het actief vergelijken van het auditieve signaal met een visueel beeld dat in het geheugen is opgeslagen.

Nadere analyse bracht aan het licht dat de honden met de hoogste cognitieve vaardigheden in deze taak een duidelijke voorkeur lieten zien. Zij kantelden hun kop steevast naar dezelfde, voor hen comfortabele, kant. Zeven honden die de beste prestaties leverden, werden voorwaardelijk de 'begaafde linguïsten' genoemd. Onder hen sprong een vrouwelijke Border Collie genaamd Whiskey eruit, die ongeveer 54 speeltjes correct kon identificeren. De Border Collie-soort speelde ook een rol in een ander onderzoek uit 2025, uitgevoerd door de Helsinki University, waar ze de tweede plaats behaalden in een grootschalige intelligentietest voor honden, met een score van 26 punten.

Naast de cognitieve factoren zijn er ook fysiologische verklaringen voor dit charmante gedrag. Professor Stanley Coren suggereerde in een pilotstudie uit 2013 dat het kantelen van de kop een methode kan zijn om het gezichtsveld op het gezicht van de eigenaar te verbeteren. Dit geldt vooral voor honden met lange snuiten, zoals Duitse Herders, wier zicht deels wordt belemmerd door hun schedelanatomie. Coren's onderzoek, waarbij 582 honden werden geobserveerd, toonde aan dat 71% van de honden met lange snuiten hun kop kantelde tijdens interactie, in tegenstelling tot 52% van de honden met vlakkere snuiten, zoals Mopshonden. Bovendien wordt verondersteld dat de beweging helpt om de bron van het geluid nauwkeuriger te lokaliseren door de oren optimaal uit te lijnen.

Ongeacht de onderliggende wetenschappelijke redenen, blijft het een uiterst vertederend gezicht. Als dit onderzoek onder eigenaren zou worden uitgevoerd, zou de meerderheid waarschijnlijk aangeven dat zij het interpreteren als een uiting van vriendelijke interesse en genegenheid. En is dat uiteindelijk niet het belangrijkste in de relatie tussen mens en hond?