Pol Guasch presenteert 'En las manos, el paraíso quema': Generatieangst in een verwoest landschap

De Catalaanse dichter en schrijver Pol Guasch, geboren in Tarragona in 1997, heeft zijn tweede grote prozawerk gelanceerd. Het betreft de roman getiteld "En las manos, el paraíso quema" (In de handen brandt het paradijs), die werd uitgegeven door Anagrama. Dit werk ontvouwt zich tegen de achtergrond van een landschap dat de apocalyps heeft doorstaan. Guasch verkent hierin fundamentele menselijke thema’s zoals liefde, vriendschap en een diepgaand onbehagen, gesitueerd in een tijd en ruimte die gekenmerkt worden door onzekerheid. De auteur, die recentelijk te gast was op het Internationale Literatuurfestival in Buenos Aires, liet overigens weten dat hij momenteel de publicatie van het derde deel van zijn literaire cyclus afwacht.

De kern van het verhaal ligt bij de lotgevallen van de personages Liton, Rita, Félix en René. Zij banen zich een weg door een dubbelzinnig paradijs dat is verwoest door catastrofes, epidemieën en tragedies die zowel Spanje als de rest van de wereld hebben getroffen. Guasch toonde zich bijzonder geïnteresseerd in liminale, grensgebieden – plekken zonder duidelijke identiteit. Volgens hem vinden de meest essentiële gebeurtenissen plaats in dergelijke overgangszones. Hij legde een verband tussen deze fascinatie en de sfeer van zijn middelgrote geboortestad, waar de scheidslijn tussen stedelijke bebouwing en het kerkhof opvallend aanwezig was, wat een bevreemdend gevoel opriep.

Guasch benadrukte dat de ruimte in zijn boeken geconstrueerd moet worden door de daad van het schrijven zelf, en niet door een externe realiteit. Dit geeft de lezer de vrijheid om de locatie van de actie zelf te interpreteren. Over de thema’s die zijn generatie bezighouden, erkende de schrijver dat hij, hoewel hij dit niet expliciet als doel had gesteld, onvermijdelijk de emotionele toestand en het sentimentele landschap van zijn omgeving en leeftijdsgenoten heeft aangeraakt. Zijn primaire doel was het vastleggen van deze gemoedstoestand, zonder daarbij te vervallen in de clichés van de hedendaagse tijd. Voor Guasch fungeert literatuur als een middel om de wereld en de realiteit te benaderen, in plaats van slechts passieve consumptie.

De roman snijdt ook de complexe relatie met de natuur aan en de extreme situaties die voortvloeien uit schaarste aan natuurlijke hulpbronnen. Het analyseert de impact van klimaatcatastrofes op gemeenschappen en hoe ecologische angst (eco-angst) een overheersend onbehagen is geworden voor zijn generatie. Guasch vestigde de aandacht op de noodzaak om andere manieren van verbinding te zoeken die de huidige situatie draaglijker maken. Hij ziet dergelijke crises als een kans om waarden te heroverwegen. Wat betreft zijn keuze voor het Catalaans, merkte hij op dat deze taal hem in staat stelt een specifieke blik op de wereld en de geschiedenis van zijn taal te onderzoeken. Hij erkent de vreemdheid van het werken in een taal die met uitsterven wordt bedreigd. Desondanks is zijn ambitie om de kaders van universele problemen die kleine taalgemeenschappen raken, te verbreden, wat wordt bevestigd door zijn deelname aan internationale evenementen.