Quyền Phủ Quyết Của Hungary Vẫn Là Rào Cản Gia Nhập EU Của Ukraine, Thúc Đẩy Đề Xuất Thay Đổi Quy Tắc Khối

Tính đến ngày 4 tháng 11 năm 2025, khát vọng trở thành thành viên chính thức của Liên minh Châu Âu (EU) của Ukraine tiếp tục bị cản trở bởi quyền phủ quyết dai dẳng từ Hungary. Sự bế tắc này diễn ra trong bối cảnh Kyiv đã nỗ lực đáng kể trong việc thực hiện các cải cách, buộc các cơ cấu châu Âu phải tìm kiếm những cơ chế tương tác mới, linh hoạt hơn. Tình hình này làm nổi bật sự căng thẳng cơ bản giữa nguyên tắc đồng thuận tuyệt đối và nhu cầu cấp thiết phải phản ứng nhanh chóng trước các thách thức địa chính trị.

Trong báo cáo công bố ngày 3 tháng 11 năm 2025, Ủy ban Châu Âu đã ghi nhận những tiến bộ vững chắc của Ukraine trên nhiều lĩnh vực, bao gồm những thành tựu đáng kể trong sáu trên tám phần chính. Điều này chứng tỏ khả năng nhanh chóng áp dụng luật pháp châu Âu của quốc gia này, ngay cả trong điều kiện xung đột vẫn đang tiếp diễn. Tuy nhiên, báo cáo cũng nhấn mạnh rằng Ukraine cần phải tiếp tục củng cố tính độc lập của hệ thống tư pháp, tăng cường cuộc chiến chống tội phạm có tổ chức và củng cố các cơ cấu chống tham nhũng.

Ủy viên Châu Âu Marta Kos đã đưa ra nhận định rằng công việc kỹ thuật để mở các cụm đàm phán có thể được khởi động ngay cả khi quyền phủ quyết của Hungary chưa được dỡ bỏ hoàn toàn. Bà đề xuất rằng các vấn đề nhạy cảm, ví dụ như những vấn đề liên quan đến quyền của các dân tộc thiểu số, có thể được đưa ra thảo luận ngay trong cụm đàm phán đầu tiên. Trước đó, Ủy viên Kos đã khẳng định rằng việc mở rộng EU là một yếu tố then chốt để đảm bảo an ninh lâu dài cho toàn châu Âu.

Lập trường của Budapest, được Thủ tướng Viktor Orbán kiên quyết bảo vệ, vẫn không hề thay đổi. Quan điểm này được củng cố bởi kết quả cuộc thăm dò ý kiến quốc gia được tiến hành vào tháng 6 năm 2025, trong đó 95% công dân Hungary bày tỏ sự phản đối việc Ukraine gia nhập EU. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thẳng thắn chỉ ra rằng hành động ngăn chặn này đang có lợi cho Tổng thống Nga Vladimir Putin, làm chậm quá trình hội nhập của đất nước ông vào các cấu trúc châu Âu. Đáng chú ý, vào ngày 6 tháng 10 năm 2025, ông Orbán từng tuyên bố việc Ukraine gia nhập là không hợp lý, thay vào đó đề xuất Kyiv nên có một quan hệ đối tác chiến lược.

Để hóa giải tình trạng tê liệt do yêu cầu đồng thuận gây ra, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu António Costa đã đưa ra một sáng kiến có thể tạo ra một sự thay đổi cấu trúc đáng kể. Ông đề xuất thay đổi các quy tắc mở rộng, theo đó việc mở các cụm đàm phán sẽ được thực hiện bằng đa số đủ điều kiện, qua đó bỏ qua yêu cầu đồng thuận tuyệt đối từ tất cả 27 quốc gia thành viên.

Ý tưởng này, hiện đang được thảo luận sôi nổi ở cấp độ ngoại giao, ngụ ý rằng các quốc gia ứng cử viên tương lai, bao gồm Ukraine, Moldova và Montenegro, có thể được hưởng nhiều lợi ích của EU nhưng phải từ bỏ quyền phủ quyết cho đến khi các cải cách thể chế quan trọng trong chính Liên minh được hoàn tất. Theo quan điểm của một số nhà lãnh đạo châu Âu, chẳng hạn như Chủ tịch Ủy ban Các vấn đề Châu Âu của Bundestag, Anton Hofreiter, cách tiếp cận này sẽ đảm bảo khả năng hành động của EU được duy trì ngay cả sau khi mở rộng. Tuy nhiên, các nguồn tin cảnh báo rằng một “thời gian thử nghiệm” như vậy có thể gây ra cảm giác bị phân biệt đối xử đối với các quốc gia ứng cử viên, tạo thêm thách thức ngoại giao mới cho khối này.