Pháp Khởi Xướng Dự Án 2,5 Tỷ USD Bảo Vệ Lá Phổi Của Hành Tinh Tại Lưu Vực Congo

Chính phủ Pháp vừa công bố một dự án tài chính quy mô lớn chưa từng có nhằm mục tiêu bảo tồn khu rừng nhiệt đới Lưu vực sông Congo, một hệ sinh thái tối quan trọng đối với sự sống toàn cầu. Paris cam kết phân bổ 2,5 tỷ đô la Mỹ trong khuôn khổ kế hoạch 5 năm để huy động nguồn lực. Biện pháp này được thiết lập để cung cấp sự hỗ trợ đáng kể cho các quốc gia Trung Phi trong nỗ lực bảo vệ và quản lý bền vững khu phức hợp tự nhiên mang tính sống còn này.

Sáng kiến của Pháp đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các đối tác quốc tế chủ chốt khác, bao gồm Đức, Na Uy, Bỉ và Vương quốc Anh. Sự hợp lực này cho thấy nhận thức sâu sắc rằng sự ổn định của hệ thống khí hậu toàn cầu có mối liên hệ không thể tách rời với tình trạng của các thành phần cốt lõi của nó. Lưu vực Congo, nơi sở hữu sự đa dạng sinh học khổng lồ, đóng vai trò không thể thay thế trong việc duy trì cân bằng khí hậu toàn cầu.

Một phân tích về giá trị kinh tế của khu vực, được Ngân hàng Thế giới (World Bank) thực hiện, đã chỉ ra một sự mất cân đối đáng kể. Trong khi tổng giá trị các dịch vụ hệ sinh thái do rừng Congo cung cấp được ước tính là 590 tỷ đô la vào năm 2000, con số này đã tăng gần gấp đôi, đạt 1,15 nghìn tỷ đô la vào năm 2020. Dịch vụ hệ sinh thái là những lợi ích mà nhân loại nhận được từ các hệ thống tự nhiên khỏe mạnh, chẳng hạn như điều tiết khí hậu và duy trì chu trình nước. Tuy nhiên, vào năm 2020, các chính phủ địa phương chỉ thu về khoảng 8 tỷ đô la, chủ yếu từ khai thác gỗ, thu hoạch sản phẩm hoang dã và du lịch sinh thái. Khoảng cách lớn giữa giá trị thực tế và lợi ích cục bộ này đặt ra vấn đề cấp bách về cơ chế phân phối lợi ích công bằng.

Sáng kiến của Pháp được triển khai song song với các nỗ lực quốc tế khác, đáng chú ý là Quỹ Rừng Nhiệt đới Vĩnh cửu (TFFF), được Brazil công bố ra mắt tại Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP30 ở Belém. Na Uy đã tuyên bố đóng góp đáng kể cho TFFF, cam kết 3 tỷ đô la, biến khoản đóng góp này trở thành lớn nhất cho đến nay. Trong khi đó, theo dữ liệu mới nhất, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ đã từ chối tài trợ trực tiếp cho TFFF, bày tỏ nghi ngờ về tính khả thi trong thực tiễn của quỹ. Cách tiếp cận đa chiều đối với bảo tồn – từ đầu tư trực tiếp vào quản lý như trường hợp của Pháp, đến việc thành lập các quỹ mục tiêu lớn – phản ánh sự hiểu biết ngày càng tăng về sự cần thiết phải bảo vệ tài sản tự nhiên.

Những hành động được thực hiện hôm nay là chất xúc tác để định hình lại giá trị của thiên nhiên hoang sơ. Chúng mở đường cho việc hài hòa các mục tiêu kinh tế với sự thịnh vượng lâu dài của hành tinh. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các quốc gia trong khu vực, chẳng hạn như Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC), nơi mức độ phát triển kinh tế vẫn còn thấp. Sự chênh lệch này nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về các mô hình bền vững, cho phép các quốc gia này thu lợi từ việc bảo tồn sự giàu có tự nhiên, thay vì chỉ khai thác chúng.