Hiệp ước Biển cả, một thỏa thuận mang tính bước ngoặt nhằm bảo vệ đa dạng sinh học ở các vùng biển quốc tế, sẽ chính thức có hiệu lực vào năm 2026. Thỏa thuận này, còn được gọi là Hiệp định về Đa dạng sinh học Ngoài Vùng Quyền Tài phán Quốc gia (BBNJ), đã nhận được sự phê chuẩn của 60 quốc gia, ngưỡng cần thiết để trở thành luật quốc tế ràng buộc. Việt Nam là một trong những quốc gia đi đầu trong việc ký kết và phê chuẩn hiệp ước này, thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với việc bảo vệ đại dương.
Hiệp ước Biển cả bao phủ khoảng 60% diện tích đại dương toàn cầu, những khu vực nằm ngoài phạm vi tài phán của bất kỳ quốc gia nào. Mục tiêu chính của hiệp ước là bảo tồn các khu vực có đa dạng sinh học cao và thiết lập các khu bảo tồn biển, nhằm bảo vệ các hệ sinh thái mong manh khỏi các mối đe dọa như khai thác quá mức, ô nhiễm và biến đổi khí hậu. Hiệp ước cũng đặt mục tiêu đạt được 30% diện tích biển được bảo vệ vào năm 2030, một phần của cam kết toàn cầu "30x30".
Thỏa thuận này được xây dựng dựa trên Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), được ví như "Hiến pháp của đại dương", cung cấp khuôn khổ pháp lý toàn diện cho mọi hoạt động trên biển. Hiệp ước Biển cả bổ sung và tăng cường các quy định của UNCLOS, đặc biệt là trong việc bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học biển. Việc thực thi hiệp ước được dự báo sẽ đối mặt với một số thách thức, bao gồm cả sự phản đối từ một số cường quốc hàng hải và công nghiệp.
Tuy nhiên, các chuyên gia môi trường nhấn mạnh tầm quan trọng sống còn của đại dương đối với hành tinh, bao gồm việc cung cấp oxy và hấp thụ carbon dioxide. Hiệp ước cũng bao gồm các cơ chế chia sẻ lợi ích từ tài nguyên di truyền biển, nhằm đảm bảo các nước đang phát triển cũng được hưởng lợi từ tiềm năng kinh tế của các nguồn tài nguyên này. Việt Nam, với đường bờ biển dài và hệ sinh thái biển phong phú, có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đa dạng sinh học biển. Việc tham gia ký kết và phê chuẩn Hiệp ước Biển cả thể hiện trách nhiệm và cam kết của Việt Nam trong việc bảo vệ môi trường biển, góp phần vào hòa bình, thịnh vượng và phát triển bền vững của đại dương toàn cầu. Hiệp ước này mở ra cơ hội hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ và chia sẻ lợi ích kinh tế, đặc biệt quan trọng đối với các nước đang phát triển như Việt Nam.