Vào tháng 7 năm 2025, Syria và Israel đã ký một thỏa thuận giảm leo thang căng thẳng, một bước đi ngoại giao quan trọng được thúc đẩy bởi Hoa Kỳ nhằm hạ nhiệt các mối đe dọa an ninh và thiết lập sự hiểu biết an ninh rộng lớn hơn sau nhiều thập kỷ thù địch.
Thỏa thuận này là kết quả của các cuộc đàm phán kéo dài, với vai trò trung gian của Đặc phái viên Hoa Kỳ về Syria, Tom Barrack, người cũng kiêm nhiệm Đại sứ Hoa Kỳ tại Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Barrack, được bổ nhiệm vào tháng 5 năm 2025, đã đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các bên và tạo điều kiện cho đối thoại trực tiếp, nhằm mang lại sự ổn định cho khu vực vốn đã trải qua nhiều biến động. Các điều khoản chính của thỏa thuận bao gồm việc tạm dừng các cuộc không kích của Israel và áp đặt các hạn chế đối với việc di chuyển các thiết bị hạng nặng của Syria dọc theo đường biên giới chung, với mục tiêu giảm thiểu nguy cơ xung đột và xây dựng lòng tin lẫn nhau, đặc biệt tại khu vực biên giới phía nam Syria.
Các cuộc đàm phán đã diễn ra tại nhiều địa điểm, bao gồm Paris và Damascus, cho thấy nỗ lực đa phương nhằm giải quyết các vấn đề an ninh phức tạp. Thỏa thuận này diễn ra trong bối cảnh lịch sử quan hệ Syria-Israel vốn đầy rẫy xung đột và đối đầu kể từ khi Israel thành lập vào năm 1948, với nhiều cuộc xung đột quân sự lớn và các cuộc giao tranh lẻ tẻ trong nhiều thập kỷ sau đó. Việc đạt được một thỏa thuận giảm leo thang được xem là một bước tiến đáng kể, mở ra khả năng cho một sự hiểu biết an ninh toàn diện hơn.
Vai trò của ông Tom Barrack không chỉ giới hạn ở thỏa thuận Syria-Israel mà còn tham gia vào các cuộc thảo luận liên quan đến tình hình ở Lebanon và đề xuất giải giáp nhóm Hezbollah. Những nỗ lực ngoại giao này phản ánh cam kết của Hoa Kỳ trong việc thúc đẩy ổn định khu vực, mặc dù vai trò trung gian của Mỹ đôi khi bị đặt dấu hỏi do mối quan hệ chặt chẽ với Israel. Tuy nhiên, sự tham gia tích cực của Mỹ trong việc tạo điều kiện đối thoại cho thấy một cách tiếp cận chiến lược nhằm giải quyết các điểm nóng địa chính trị.
Sự kiện này cũng cho thấy một sự thay đổi trong động lực địa chính trị Trung Đông, với việc Hoa Kỳ đóng vai trò trung tâm trong việc làm dịu căng thẳng giữa các quốc gia có lịch sử đối địch. Mặc dù thỏa thuận này là một bước tiến quan trọng, việc thực hiện đầy đủ các biện pháp đã thỏa thuận và duy trì sự ổn định lâu dài vẫn là những thách thức cần được giải quyết trong tương lai.