Liên Hợp Quốc Kêu Gọi Đối Thoại Khẩn Cấp tại Sudan Sau Sự Kiện El Fasher Thất Thủ và Thảm Họa Nhân Đạo

Ngày 4 tháng 11 năm 2025, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đã đưa ra lời kêu gọi khẩn thiết, yêu cầu các bên tham chiến tại Sudan phải lập tức nối lại các cuộc đàm phán nhằm ngăn chặn tình trạng bạo lực leo thang không kiểm soát. Lời kêu gọi này được phát đi trong bối cảnh Hội nghị thượng đỉnh Liên Hợp Quốc đang diễn ra tại Qatar, phản ánh mối quan ngại sâu sắc của cộng đồng quốc tế đối với cuộc khủng hoảng nhân đạo đã chạm ngưỡng nghiêm trọng, đặc biệt là tại thành phố El Fasher, thủ phủ của Bắc Darfur.

Tình hình tại El Fasher đã trở nên thảm khốc sau khi Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF) giành quyền kiểm soát hoàn toàn thành phố. Sự kiện này đánh dấu việc kết thúc cuộc bao vây kéo dài 18 tháng đối với thành trì lớn cuối cùng của Lực lượng Vũ trang Sudan (SAF) trong khu vực Darfur. RSF đã chiếm được thành phố vào ngày 26-27 tháng 10 năm 2025. Các bằng chứng thu thập được từ khu vực này chỉ ra những hành động tàn bạo kinh hoàng, bao gồm các báo cáo về hành quyết tập thể, thanh lọc sắc tộc có chủ đích, và các hành vi bạo lực tình dục có hệ thống. Đặc biệt, vụ tấn công tàn bạo vào bệnh viện phụ sản Ả Rập Xê Út vào ngày 28 tháng 10 năm 2025 đã gây chấn động mạnh mẽ trên toàn cầu, khiến hơn 460 người thiệt mạng, bao gồm cả bệnh nhân và những người đi kèm. Tổng Thư ký Guterres đã phải thốt lên mô tả cuộc chiến này là một “vòng xoáy không thể kiểm soát,” nhấn mạnh sự cần thiết của sự can thiệp ngoại giao ngay lập tức để ngăn chặn sự đổ vỡ hoàn toàn của nhà nước.

Sự leo thang bạo lực này diễn ra đồng thời với việc nạn đói lan rộng không ngừng. Theo dữ liệu đáng báo động của Liên Hợp Quốc, tình trạng thiếu lương thực đã đạt đến Giai đoạn 5 (IPC Phase 5) – mức thảm họa – tại El Fasher và Kadugli (thuộc Nam Kordofan). Trên phạm vi toàn Sudan, ước tính khoảng 21 triệu người đang phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực trầm trọng, trong khi 375.000 người đang sống trong điều kiện tương đương với nạn đói hoàn toàn. Cuộc bao vây El Fasher kéo dài gần một năm rưỡi đã gây ra hậu quả nặng nề, khiến khoảng 300.000 cư dân bị cắt đứt khỏi các dịch vụ y tế cơ bản và nguồn cung cấp thực phẩm thiết yếu, đẩy họ vào bờ vực của sự sống còn.

Văn phòng Cao ủy Liên Hợp Quốc về Nhân quyền (OHCHR) đã ghi nhận chi tiết những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, được cho là do RSF gây ra trong quá trình chiếm đóng. Trước mức độ nghiêm trọng của các sự kiện, Văn phòng Công tố viên Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) hiện đang tiến hành xem xét các hành động tàn bạo của RSF tại El Fasher như là tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người tiềm tàng. Giới chuyên gia phân tích quốc tế nhận định rằng việc RSF chiếm giữ El Fasher không chỉ là một chiến thắng quân sự đơn thuần mà còn là một bước ngoặt lịch sử, có khả năng dẫn đến việc chia cắt Sudan trên thực tế thành hai khu vực ảnh hưởng rõ rệt. Trong khi RSF bị cáo buộc giam giữ dân thường trong thành phố, ngăn cản các nỗ lực sơ tán nhân đạo, nhiều quốc gia khác trên thế giới, bao gồm Iraq, đã lên tiếng mạnh mẽ lên án việc sát hại dân thường vô tội và kêu gọi các bên tham chiến quay lại bàn đối thoại, kiên quyết bác bỏ mọi nỗ lực nhằm gây bất ổn và chia rẽ đất nước Sudan.