Căng thẳng biên giới Thái Lan - Campuchia leo thang sau khi thỏa thuận ngừng bắn do ông Trump làm trung gian đổ vỡ

Vào ngày 8 tháng 12 năm 2025, tình hình căng thẳng tại khu vực biên giới giữa Vương quốc Thái Lan và Campuchia đã leo thang đột ngột, đỉnh điểm là các cuộc không kích của Thái Lan nhắm vào lãnh thổ Campuchia. Hành động này đánh dấu sự sụp đổ của chế độ ngừng bắn mong manh trước đó, vốn được thiết lập với sự tham gia của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Sự leo thang này diễn ra sau các cuộc đụng độ dữ dội tại biên giới, nơi cả hai bên ngay lập tức đổ lỗi cho nhau về việc khởi xướng các hành động thù địch. Theo tuyên bố từ Thiếu tướng Winthai Suvaree, đại diện quân đội Thái Lan, các cuộc không kích bằng máy bay chiến đấu F-16 được thực hiện nhằm đáp trả các đợt pháo kích và súng cối từ phía Campuchia nhắm vào căn cứ Anupong của Thái Lan tại đèo Chong An Ma. Thái Lan báo cáo có ít nhất một binh sĩ thiệt mạng và bảy người khác bị thương do vụ pháo kích buổi sáng. Không quân Thái Lan tuyên bố mục tiêu của các cuộc tấn công là nhằm “nghiền nát tiềm lực quân sự của Campuchia trong nhiều năm tới” để đảm bảo an ninh quốc gia.

Ngược lại, Bộ Quốc phòng Campuchia kịch liệt bác bỏ các cáo buộc, gọi hành động của Bangkok là những “hành vi vô nhân đạo và tàn bạo”, đồng thời khẳng định lực lượng Campuchia không hề nổ súng đáp trả, vẫn giữ vững cam kết đối với tiến trình hòa bình. Tuy nhiên, theo ghi nhận của một số phương tiện truyền thông, Campuchia đã sử dụng xe tăng và hệ thống pháo phản lực phóng loạt, bao gồm cả BM-21 Grad, để tấn công lãnh thổ Thái Lan. Các hoạt động quân sự này đã gây ra những hậu quả bi thảm, bao gồm thương vong dân thường và nhu cầu sơ tán quy mô lớn người dân khỏi các khu vực biên giới.

Cuộc xung đột này có nguồn gốc lịch sử sâu xa, liên quan đến các đoạn biên giới chưa được phân định rõ ràng trên tổng chiều dài 817 km, đặc biệt là khu vực xung quanh quần thể đền thờ Preah Vihear. Giai đoạn giao tranh ác liệt trước đó, bao gồm năm ngày trao đổi hỏa lực vào tháng 7 năm 2025, khiến ít nhất 48 người thiệt mạng và làm 300.000 người phải di dời, đã được ngăn chặn nhờ sự can thiệp của Donald Trump. Vào cuối tháng 10 năm 2025, tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN ở Kuala Lumpur, Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul và Thủ tướng Campuchia Hun Manet đã ký Tuyên bố chung nhằm củng cố hòa bình. Chủ tịch ASEAN năm 2025 là Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim.

Sự leo thang vào tháng 12 xảy ra sau khi Thái Lan đình chỉ các biện pháp giảm leo thang vào tháng 11, viện dẫn một vụ nổ mìn mà Bangkok cho là do phía Campuchia mới đặt gần đây, điều mà Phnom Penh phủ nhận. Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul đã giữ lập trường cứng rắn, tuyên bố rằng đối thoại là không thể cho đến khi Campuchia đáp ứng các điều kiện do Thái Lan đưa ra. Theo quân đội Thái Lan, hơn 50.000 cư dân đã được sơ tán đến các nơi trú ẩn tại năm tỉnh biên giới của Thái Lan; trong khi đó, Campuchia báo cáo hàng trăm nghìn người đã phải di dời. Đại sứ quán Nga tại Thái Lan đã khuyến cáo công dân nước này tránh đi du lịch đến các tỉnh biên giới.