Chính phủ lâm thời Peru, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống mới José Jeri, vừa ban hành lệnh tình trạng khẩn cấp kéo dài ba mươi ngày, bắt đầu có hiệu lực từ nửa đêm ngày 22 tháng 10 năm 2025. Biện pháp khẩn cấp này được áp dụng trên phạm vi khu vực thủ đô Lima và Tỉnh Hiến pháp Callao. Quyết định này được đưa ra nhằm đáp trả trực tiếp trước sự gia tăng đột biến của bạo lực và các hành vi tống tiền do các băng nhóm tội phạm có tổ chức gây ra, điều này cho thấy sự kém hiệu quả của các phương pháp quản lý tình hình an ninh trước đây.
Nội dung cốt lõi của các biện pháp được áp dụng là trao quyền cho Lực lượng Vũ trang tuần tra đường phố và phối hợp chặt chẽ với Cảnh sát Quốc gia Peru (PNP) nhằm tái lập trật tự công cộng. Việc ban bố tình trạng khẩn cấp kéo theo sự hạn chế hoặc đình chỉ tạm thời một số quyền hiến định của công dân, đặc biệt là quyền tự do đi lại và quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở tại các khu vực dễ bị tổn thương nhất. Động thái này diễn ra trong bối cảnh công chúng đang vô cùng bất bình, khi người dân đổ ra đường bày tỏ sự không hài lòng và yêu cầu chính phủ phải hành động ngay lập tức và dứt khoát để trấn áp tội phạm.
Số liệu thống kê làm cơ sở cho quyết định này đã cho thấy một xu hướng đáng lo ngại: số vụ tống tiền được ghi nhận đã tăng vọt 540%, từ 2.396 trường hợp vào năm 2023 lên đến 15.336 trường hợp vào năm 2024, trong đó Lima vẫn là tâm điểm của hoạt động tội phạm này. Tổng thống Jeri, người nhậm chức vào ngày 10 tháng 10 năm 2025 sau khi người tiền nhiệm bị luận tội, đã nhấn mạnh rằng sự gia tăng tội phạm không cân xứng này đang gây ra thiệt hại khổng lồ cho đất nước và đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn mới trong cuộc chiến chống lại các mối đe dọa an ninh công cộng.
Các nhà chức trách, bao gồm cả Thủ tướng, coi động thái này là chất xúc tác cho những chuyển đổi sâu rộng hơn, chẳng hạn như xem xét các cải cách toàn diện đối với hệ thống nhà tù. Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng việc quá chú trọng vào các biện pháp trấn áp bằng vũ lực và ban bố tình trạng khẩn cấp có thể làm chệch hướng khỏi nhu cầu thay đổi mang tính hệ thống. Có ý kiến cho rằng việc tập trung hóa các quyết định tại Lima, ngay cả khi có các chương trình như “Kế hoạch Peru An toàn” (Plan Peru Seguro), cũng không đảm bảo phản ứng hiệu quả đối với tội phạm ở các khu vực khác, nơi chính quyền địa phương thiếu đầu tư vào các biện pháp phòng ngừa. Do đó, thời hạn ba mươi ngày của tình trạng khẩn cấp sẽ là một phép thử, mà giá trị của nó sẽ được đánh giá không chỉ qua số lượng vụ bắt giữ, mà còn qua khả năng của chính quyền trong việc tận dụng cuộc khủng hoảng này để xây dựng nền tảng lâu dài nhằm hài hòa đời sống xã hội và khôi phục niềm tin của người dân vào các thể chế nhà nước.