Tên lửa GHOST Phóng Thành Công tại Na Uy Nghiên Cứu Tầng Trung và Tầng Nhiệt

Vào ngày 18 tháng 10 năm 2025, sứ mệnh GHOST (Grand cHallenge MesOsphere Student rockeT) đã được phóng thành công từ cơ sở Andøya, Na Uy, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nghiên cứu khí quyển cấp sinh viên quốc tế. Tên lửa GHOST, một phương tiện thăm dò hai tầng Terrier-Improved Malemute, đã vươn tới độ cao 268 km, vượt qua Đường Kármán (100 km), ranh giới được công nhận phân tách bầu khí quyển Trái Đất với không gian bên ngoài. Trong suốt hành trình này, các thiết bị khoa học trên tàu đã thu thập được vài phút dữ liệu về vi trọng lực, điều kiện cần thiết cho các phép đo chính xác.

Sứ mệnh này là kết quả của sự hợp tác giữa các sinh viên đến từ Hoa Kỳ, Puerto Rico và Na Uy, những người đã thiết kế và chế tạo các thí nghiệm chuyên biệt. Các thí nghiệm do sinh viên phát triển tập trung vào việc đo lường các trường điện và từ, cũng như phân tích thành phần khí quyển ở nhiều độ cao khác nhau trong tầng trung và tầng nhiệt thấp của Trái Đất. Những nghiên cứu này nhằm mục đích làm sâu sắc thêm sự hiểu biết về các quá trình diễn ra trong tầng trung và tầng nhiệt dưới, những khu vực đóng vai trò then chốt trong việc hình thành các điều kiện thời tiết và biến đổi khí hậu.

Cơ sở Andøya Space, nơi phóng tên lửa, có lịch sử với hơn 1.200 lần phóng tên lửa thăm dò và dưới quỹ đạo kể từ năm 1962; cơ sở này thuộc sở hữu 90% bởi Bộ Thương mại và Công nghiệp Hoàng gia Na Uy và 10% bởi Kongsberg Defence Systems. Sứ mệnh GHOST là một phần của chương trình quốc tế GCI II (Grand Challenge Initiative II), một sáng kiến hợp tác quy mô lớn quy tụ tám quốc gia nghiên cứu các quá trình địa vật lý bằng nhiều phương pháp. Sáng kiến Grand Challenge, ban đầu là một nỗ lực của Na Uy, nhằm mục đích kết hợp các dự án nghiên cứu nhỏ thành một dự án lớn, nơi tất cả những người tham gia chia sẻ dữ liệu để tối ưu hóa kết quả nghiên cứu với cùng một chi phí.

GHOST là sứ mệnh tên lửa sinh viên thứ hai thuộc loại này, tiếp nối thành công của G-CHASER được phóng vào năm 2019, vốn tập trung vào việc nghiên cứu vùng cực từ của Trái Đất (Project CUSP). Kolbjørn Blix, Phó Chủ tịch Phân khúc Dưới Quỹ đạo tại Andøya Space và là một trong những điều tra viên chính của sứ mệnh, cho biết mục tiêu là mang đến cho thế hệ kỹ sư và nhà khoa học không gian tương lai cơ hội tham gia vào một sứ mệnh phức tạp và mang tầm quốc tế. Các thí nghiệm của sinh viên Na Uy, ví dụ, được triển khai dưới dạng bốn CubeSat sẽ được phóng ra khỏi tên lửa để bay độc lập, cung cấp kinh nghiệm toàn diện về nghiên cứu không gian và chế tạo vệ tinh.

Sứ mệnh GHOST được thực hiện song song với chương trình RockSat, một chương trình do NASA tài trợ cho phép sinh viên thiết kế, chế tạo và bay thử nghiệm thiết bị của họ trên tên lửa thăm dò Terrier-Improved Malemute. Các thí nghiệm đã trải qua các giai đoạn đánh giá thiết kế nghiêm ngặt vào mùa thu và các đánh giá thử nghiệm, tích hợp vào mùa xuân, với việc tích hợp và thử nghiệm cuối cùng diễn ra tại Cơ sở Phóng Wallops của NASA vào tháng 7 năm 2025. Việc phóng tên lửa GHOST, với độ cao cực đại khoảng 250 km và thời gian bay chín phút, là một phần của chiến dịch nghiên cứu lớn hơn của NASA, RENU-3, vốn nhằm mục đích đạt tới độ cao 500 km trong chuyến bay 16 phút của nó. Sự hợp tác này củng cố vai trò của Andøya Space như một trung tâm phóng tàu vũ trụ dân sự quan trọng, hỗ trợ các sứ mệnh của ESA, NASA, JAXA và DLR.