Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) đang tích cực chuẩn bị cho Sứ mệnh Quan sát Nhanh Thiên thạch Apophis vì An toàn Không gian (Ramses), một nỗ lực quan trọng nhằm tăng cường khả năng bảo vệ hành tinh. Trọng tâm của dự án là nghiên cứu thiên thạch Apophis trong lần tiếp cận Trái Đất cực kỳ gần, dự kiến diễn ra vào ngày 13 tháng 4 năm 2029. Sự kiện thiên văn này được các nhà khoa học đánh giá là một thí nghiệm tự nhiên hiếm có, chỉ xảy ra khoảng một lần sau mỗi 5.000 đến 10.000 năm.
Thiên thạch Apophis, có đường kính ước tính khoảng 340 mét, sẽ sượt qua Trái Đất ở khoảng cách chỉ 31.860 kilômét so với bề mặt hành tinh, một khoảng cách gần hơn cả quỹ đạo của một số vệ tinh viễn thông địa tĩnh. Mặc dù các quan sát trước đây đã loại trừ khả năng va chạm trong ít nhất 100 năm tới, cuộc chạm trán này là cơ hội vàng để thu thập dữ liệu thực nghiệm quý giá. Lực hấp dẫn mạnh mẽ của Trái Đất được dự đoán sẽ gây ra những biến đổi đáng kể lên quỹ đạo của Apophis quanh Mặt Trời, thậm chí có thể làm thay đổi hình dạng, gây ra động đất hoặc sạt lở trên bề mặt nó. Sứ mệnh Ramses, dựa trên công nghệ của dự án Hera, sẽ nghiên cứu những thay đổi vật lý này.
Sứ mệnh Ramses được thiết kế để phóng vào khoảng tháng 4 năm 2028, nhằm mục đích tiếp cận và đồng hành cùng Apophis vào tháng 2 năm 2029, hai tháng trước cuộc chạm trán định mệnh. Kế hoạch là triển khai các thiết bị khoa học để đo lường kích thước, hình dạng, thành phần, chuyển động quay và quỹ đạo của thiên thạch khi nó chịu tác động của trường hấp dẫn Trái Đất. Đáng chú ý, Ramses dự kiến triển khai hai tàu vũ trụ nhỏ hơn, bao gồm một CubeSat có khả năng hạ cánh, để nghiên cứu cận cảnh hơn trong suốt thời gian diễn ra sự kiện, cho phép khảo sát toàn diện trước và sau khi thiên thạch chịu tác động của lực thủy triều. Công tác chuẩn bị đang được tiến hành khẩn trương, với việc ESA đã ký hợp đồng chuẩn bị trị giá 63 triệu Euro với OHB Italia.
Quyết định phê duyệt và cấp vốn đầy đủ cho Ramses vẫn đang chờ tại Hội nghị Bộ trưởng của ESA dự kiến vào tháng 11 năm 2025, mặc dù công tác chuẩn bị đã được phép bắt đầu. Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) cũng đã chính thức đề nghị tài trợ để tham gia, đóng góp các tấm pin mặt trời, thiết bị chụp ảnh hồng ngoại và một chuyến bay chung trên tên lửa H3 của Nhật Bản. Song song đó, NASA cũng điều động tàu OSIRIS-APEX để quan sát Apophis, dù tàu này sẽ đến sau cuộc chạm trán với Trái Đất.
Đối với công chúng, Apophis sẽ là một cảnh tượng ngoạn mục. Khi bay qua, thiên thạch này sẽ có thể quan sát được bằng mắt thường từ nhiều khu vực ở Châu Âu, Châu Phi và Tây Á, sáng như một ngôi sao mờ (cấp sao biểu kiến 3.1). Sự kiện này không chỉ là bước tiến quan trọng trong khoa học hành tinh mà còn là lời nhắc nhở về sự vận hành không ngừng của vũ trụ và cơ hội để nhân loại thấu hiểu sâu sắc hơn về cấu trúc và phản ứng của những khối vật chất khổng lồ này.