Salad Panzanella là một món ăn kinh điển của Ý, nổi bật với cách tận dụng khéo léo bánh mì cũ và các loại rau củ theo mùa. Món salad tươi mát và đầy đặn này là sự kết hợp hài hòa giữa cà chua chín mọng, dưa chuột giòn tan, hành tây đỏ thơm lừng và lá húng quế tươi mát, quyện cùng những miếng bánh mì đã thấm đẫm hương vị.
Nguồn gốc của Panzanella có thể bắt nguồn từ thế kỷ 16 ở vùng Tuscany, Ý. Ban đầu, món salad này ra đời từ nhu cầu không lãng phí thực phẩm, đặc biệt là bánh mì cũ. Những người nông dân và dân lao động đã tận dụng bánh mì đã để qua ngày, ngâm nước cho mềm, vắt khô rồi trộn với các loại rau củ tươi ngon từ vườn nhà. Tên gọi "Panzanella" được cho là sự kết hợp giữa "pane" (bánh mì) và "zanella" (một loại bát sâu dùng để đựng súp hoặc salad), phản ánh rõ nét thành phần chính và cách thưởng thức món ăn.
Theo thời gian, Panzanella đã phát triển và trở nên phổ biến hơn. Nếu ban đầu món salad này chủ yếu là hành tây, dầu và giấm, thì đến thế kỷ 19, cà chua đã trở thành nguyên liệu không thể thiếu, mang lại màu sắc tươi tắn và hương vị đậm đà hơn. Ngày nay, Panzanella không chỉ giới hạn ở các nguyên liệu cơ bản mà còn có thể được biến tấu với nhiều thành phần khác như ớt chuông nướng, ớt tươi, ô liu, nụ bạch hoa (capers) hay cá cơm, tùy theo sở thích cá nhân.
Việc chuẩn bị Panzanella thường bắt đầu bằng việc chần và lột vỏ cà chua, sau đó trộn với dầu ô liu, giấm rượu vang đỏ và tỏi để làm nước sốt. Bánh mì cũ, thường là loại bánh mì vỏ giòn như ciabatta hoặc sourdough, được cắt thành miếng vừa ăn và thêm vào để thấm đẫm các loại nước cốt từ rau củ và nước sốt. Điều này tạo nên một nền tảng hương vị phong phú và kết cấu thú vị cho món salad. Để hương vị hòa quyện trọn vẹn, salad Panzanella ngon nhất khi được thưởng thức sau khi đã nghỉ ngơi một thời gian.
Ngoài việc là một món ăn ngon miệng, Panzanella còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Các loại rau củ tươi như cà chua, dưa chuột cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ, giúp hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng. Việc sử dụng dầu ô liu nguyên chất cung cấp chất béo lành mạnh, tốt cho tim mạch. Hơn nữa, món salad này còn giúp bổ sung nước cho cơ thể nhờ hàm lượng nước cao trong các loại rau củ, góp phần duy trì sự cân bằng và khỏe mạnh cho cơ thể. Panzanella cũng có thể là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai muốn kiểm soát cân nặng, bởi sự kết hợp giữa chất xơ và nước giúp tạo cảm giác no lâu, hạn chế việc nạp thêm calo không cần thiết.