Các nhà khảo cổ học vừa công bố việc phát hiện một kho báu thời Trung cổ vô cùng hiếm có, chủ yếu bao gồm tiền xu bạc, đồ trang sức và ngọc trai, tại khu vực gần Stockholm. Kho báu này được cất giấu khéo léo bên trong một chiếc nồi đồng. Mặc dù chiếc nồi đã gần như bị oxy hóa hoàn toàn sau 800 năm, nhưng nội dung quý giá bên trong lại được bảo quản một cách đáng kinh ngạc.
Tổng trọng lượng của hiện vật kim loại quý này lên tới khoảng 6 kg bạc. Theo ước tính sơ bộ, số lượng tiền xu có thể đạt tới 20.000 đồng. Quy mô này khiến phát hiện trở thành một trong những kho báu bạc thời Trung cổ lớn nhất được tìm thấy trong khu vực Stockholm trong nhiều thập kỷ qua.
Việc phát hiện kho báu diễn ra hoàn toàn bất ngờ. Chủ sở hữu khu đất đã tình cờ tìm thấy các vật thể kim loại và ngay lập tức thông báo cho chính quyền địa phương. Sau khi tiến hành kiểm tra, các chuyên gia đã nhanh chóng xác nhận giá trị khảo cổ học to lớn của hiện vật.
Hiện tại, kho báu này đã được chính thức đăng ký và công nhận là một đối tượng có ý nghĩa quốc gia, khẳng định tầm quan trọng lịch sử của nó đối với Thụy Điển.
Những đồng tiền này có niên đại từ thế kỷ XII, một giai đoạn then chốt khi Thụy Điển đang trong quá trình hình thành nền tảng nhà nước. Đây là thời kỳ chuyển tiếp đầy biến động, đánh dấu sự kết thúc của Kỷ nguyên Viking và sự khởi đầu của một chế độ quân chủ tập trung.
Trong giai đoạn này, quyền lực dần dịch chuyển từ các nhà cai trị bộ tộc khu vực sang quyền lực của nhà vua. Đời sống tôn giáo cũng chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ Giáo hội. Vua Knut Eriksson (1167–1195) đã trị vì trong thời kỳ này, ông nỗ lực củng cố sự thống nhất quốc gia và thiết lập một hệ thống tiền tệ ổn định hơn. Mối liên hệ của kho báu với triều đại của ông được chứng minh qua một số đồng xu có khắc dòng chữ KANUTUS.
Thế kỷ XII ở Thụy Điển cũng chứng kiến quá trình Kitô giáo hóa diễn ra mạnh mẽ: các nhà thờ đá được xây dựng, trường học được mở tại các tu viện, và việc thu thuế cùng thương mại được kiểm soát chặt chẽ. Trong số các hiện vật còn có “tiền xu của giám mục”, được phát hành dưới sự tham gia của chính quyền giáo hội, chúng vừa là phương tiện thanh toán vừa là biểu tượng của quyền lực tinh thần.
Về mặt địa lý, vào thế kỷ XII, địa điểm của Stockholm ngày nay vẫn chưa phải là một thành phố. Đó là một khu vực gồm các khu định cư nhỏ và trang viên nằm dọc theo các tuyến đường thương mại dẫn đến Hồ Mälaren. Kho báu này phản ánh đời sống kinh tế của khu vực trước khi thủ đô được thành lập, cho thấy đã có những cá nhân giàu có và hoạt động buôn bán bạc sôi nổi, có thể liên quan đến các thị trường Baltic và Gotland.
Lý do chính xác tại sao số bạc này bị chôn giấu vẫn còn là một ẩn số. Giả thuyết phổ biến nhất là kho báu được cất đi trong một thời điểm hỗn loạn—có thể là trong chiến tranh hoặc bất ổn nội bộ. Số lượng lớn tiền xu cùng với đồ trang sức phụ nữ cho phép suy đoán rằng nó thuộc về một gia đình giàu có, có thể có liên hệ với nhà thờ hoặc giới thương nhân. Một số nhà nghiên cứu tin rằng kho báu có thể liên quan đến tài sản của giáo hội, trong khi những người khác nghi ngờ đây là khoản dự trữ thương mại của một thương gia chưa kịp quay lại lấy tài sản của mình.
Công tác xử lý khoa học—bao gồm làm sạch tiền xu, bảo tồn kim loại và phân tích thành phần bạc—đang được thực hiện bởi các chuyên gia tại Đại học Stockholm và Viện Tiền tệ học, nơi nghiên cứu về lưu thông tiền tệ thời Trung cổ. Song song đó, Bảo tàng Thời Trung cổ ở Stockholm (Medeltidsmuseet) đang ghi lại quá trình bảo tồn và dự kiến tổ chức một cuộc triển lãm tạm thời, trưng bày một phần tiền xu và đồ trang sức đã được làm sạch.
Kho báu này không chỉ đơn thuần là một bộ sưu tập bạc quý giá; nó là một tài liệu lịch sử sống động, lưu giữ thông tin chi tiết về các mối quan hệ thương mại, ảnh hưởng văn hóa và cấu trúc xã hội của thế kỷ XII. Phân tích hóa học sâu hơn về bạc sẽ giúp xác định nguồn gốc kim loại và tái hiện lại các tuyến đường thương mại quan trọng thời bấy giờ. Trong những tháng sắp tới, các nhà khảo cổ sẽ hoàn thành việc lập danh mục tất cả các hiện vật và chuẩn bị các ấn phẩm trên tạp chí khoa học, nhằm giúp kho báu này đóng góp vào việc hiểu rõ hơn về lịch sử chính trị và kinh tế của Thụy Điển cũng như giai đoạn hình thành ban đầu của Stockholm.