Nghiên cứu mới xác định chính xác thời điểm ra đời của Sao Mộc qua phân tích thiên thạch

Một nghiên cứu đột phá được công bố vào ngày 25 tháng 8 năm 2025 trên tạp chí *Scientific Reports* đã hé lộ những hiểu biết mới về sự hình thành của Sao Mộc, hành tinh lớn nhất trong hệ mặt trời của chúng ta.

Các nhà khoa học từ Đại học Nagoya (Nhật Bản) và Viện Vật lý Thiên văn Quốc gia Ý (INAF) đã sử dụng phương pháp phân tích các hạt chondrule trong thiên thạch để xác định chính xác thời điểm ra đời của Sao Mộc. Chondrule là những giọt đá nóng chảy nhỏ bé, có hình cầu, được tìm thấy trong các thiên thạch, hình thành từ các vụ va chạm tốc độ cao giữa các hành tinh nhỏ (planetesimals) trong hệ mặt trời sơ khai. Nhiệt độ cao từ các vụ va chạm này đã làm tan chảy đá và bụi, tạo ra các hạt chondrule đông đặc lại thành hình cầu.

Giáo sư Sin-iti Sirono từ Đại học Nagoya giải thích: "Khi các hành tinh nhỏ va chạm vào nhau, nước bên trong chúng ngay lập tức hóa hơi thành hơi nước giãn nở. Điều này giống như những vụ nổ nhỏ, làm vỡ đá silicat nóng chảy thành những giọt nhỏ li ti mà chúng ta thấy trong thiên thạch ngày nay".

Các nhà nghiên cứu đã thực hiện mô phỏng máy tính về quá trình phát triển của Sao Mộc và chứng minh cách lực hấp dẫn khổng lồ của hành tinh này đã gây ra các vụ va chạm tốc độ cao giữa các hành tinh nhỏ. Kết quả cho thấy thời kỳ hình thành chondrule đỉnh điểm diễn ra khoảng 1,8 triệu năm sau khi hệ mặt trời bắt đầu hình thành. Tiến sĩ Diego Turrini từ INAF, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết: "Dữ liệu từ thiên thạch cho thấy thời điểm hình thành chondrule đỉnh điểm diễn ra 1,8 triệu năm sau khi hệ mặt trời bắt đầu, đây cũng là thời điểm Sao Mộc ra đời".

Nghiên cứu này không chỉ xác định thời điểm ra đời của Sao Mộc mà còn giới thiệu một phương pháp mới để truy tìm thời điểm hình thành của các hành tinh khác, bao gồm cả Sao Thổ. Bằng cách phân tích các hạt chondrule có niên đại khác nhau được tìm thấy trong thiên thạch, các nhà khoa học có thể hiểu rõ hơn về thứ tự ra đời của các hành tinh và cách các hệ hành tinh tiến hóa trong thiên hà. Các nhà khoa học tin rằng những phát hiện này có thể áp dụng cho việc nghiên cứu các hệ hành tinh ngoài hệ mặt trời, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự đa dạng của vũ trụ và các quá trình hình thành hành tinh diễn ra ở những nơi xa xôi.