Các nhà thiên văn học Úc vừa ghi nhận một hiện tượng khí gas chưa từng có, mở ra cái nhìn mới mẻ về động lực học của các cấu trúc vũ trụ. Các nhà nghiên cứu đến từ Trung tâm Nghiên cứu Thiên văn Vô tuyến Quốc tế (ICRAR) thuộc Đại học Tây Úc đã phát hiện ra một sợi chỉ kéo dài chứa hydro trung tính, đóng vai trò như cầu nối giữa hai thiên hà lùn: NGC 4532 và DDO 137. Hai đối tượng này hiện diện cách Trái Đất khoảng 53 triệu năm ánh sáng.
Cấu trúc vừa được tìm thấy gây ấn tượng mạnh mẽ bởi quy mô phi thường của nó. Bản thân sợi hydro này đã trải dài tới 185.000 năm ánh sáng. Hơn thế nữa, một "đuôi" khí gas khổng lồ tiếp tục kéo dài sau sợi chỉ, đạt chiều dài khoảng 1,6 triệu năm ánh sáng. Điều này khiến toàn bộ cấu trúc trở thành một trong những hệ thống kéo dài nhất từng được ghi nhận trong lịch sử quan sát. Giáo sư Lister Staveley-Smith, trưởng nhóm khoa học, đã ví quá trình này giống như một phiên bản vũ trụ của việc vệ tinh bốc cháy khi đi vào bầu khí quyển Trái Đất, nhưng ở đây, quá trình kéo dài này đã diễn ra suốt một tỷ năm. Hiện tượng này minh họa rõ ràng cách các lực bên ngoài tái phân phối vật chất trong không gian vũ trụ.
Tương tác hấp dẫn giữa chính các thiên hà đóng vai trò then chốt trong việc hình thành nên cấu trúc khổng lồ này. Ngoài ra, áp suất động tạo ra bởi môi trường dày đặc—một đám mây khí nóng bao quanh Cụm Xử Nữ (Virgo Cluster) đồ sộ—cũng gây ra ảnh hưởng đáng kể. Việc các thiên hà di chuyển xuyên qua môi trường này, nơi nhiệt độ ước tính cao gấp 200 lần nhiệt độ bề mặt Mặt Trời, đã dẫn đến việc "giật lấy" và làm nóng lượng khí gas. Giáo sư Kenji Bekki nhấn mạnh rằng việc thấu hiểu sự tái phân phối hydro này là cực kỳ quan trọng, bởi vì hydro chính là nguồn nhiên liệu cơ bản cho quá trình hình thành sao.
Khám phá đột phá này đã trở thành hiện thực nhờ các công nghệ tiên tiến trong khuôn khổ dự án WALLABY (Widefield ASKAP L-band Legacy All-sky Blind Survey). Nghiên cứu đã sử dụng kính viễn vọng vô tuyến ASKAP, được quản lý bởi CSIRO. Dự án WALLABY đặt mục tiêu lập bản đồ hydro trung tính (HI) trên các khu vực rộng lớn của bầu trời phía nam, với kế hoạch bao quát khoảng 200.000 thiên hà. Công trình này cho phép các nhà khoa học nghiên cứu sự phân bố khí gas, cung cấp nhiều thông tin về sự tiến hóa của thiên hà hơn so với các quan sát quang học truyền thống. Các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng hệ thống này có sự tương đồng với tương tác giữa Dải Ngân Hà và Đám Mây Magellan, mang lại cơ hội độc nhất để nghiên cứu cơ chế động lực học khí gas có thể đã xảy ra ngay trong Nhóm Địa phương của chúng ta.