Các nhà khoa học đã phát hiện một mạng lưới rộng lớn gồm 332 hẻm núi ngầm dưới đáy biển Nam Cực, con số này tăng gấp năm lần so với những gì được biết trước đây. Một số hẻm núi này có độ sâu vượt quá 4.000 mét, đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hải lưu và có khả năng ảnh hưởng đến sự gia tăng mực nước biển toàn cầu.
Những thung lũng sâu và hẹp dưới đáy biển này, được hình thành bởi hoạt động của băng hà và các dòng chảy trầm tích mạnh mẽ, đóng vai trò là những tuyến đường quan trọng dưới nước, vận chuyển trầm tích, dinh dưỡng và các khối nước giữa thềm lục địa và đại dương sâu. Ở Nam Cực, các hẻm núi này dẫn nước lạnh, đậm đặc từ các thềm băng xuống đại dương sâu, góp phần điều hòa khí hậu toàn cầu. Ngược lại, chúng cũng có thể dẫn dòng nước ấm hơn từ các tầng sâu hơn lên các thềm băng, làm tăng tốc độ tan chảy và góp phần làm mực nước biển dâng cao.
Nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Marine Geology và dẫn đầu bởi các nhà nghiên cứu từ Đại học Barcelona và University College Cork, đã tạo ra bản đồ chi tiết nhất về các hẻm núi ngầm của Nam Cực. Dữ liệu độ sâu có độ phân giải cao từ hơn 40 chuyến thám hiểm quốc tế đã được sử dụng để xác định các cấu trúc địa chất này. Một số hẻm núi được phát hiện có độ sâu lên tới hơn 4.000 mét, vượt xa cả Grand Canyon của Hoa Kỳ.
Báo cáo cũng nhấn mạnh sự khác biệt rõ rệt giữa các hẻm núi ở Đông và Tây Nam Cực. Các hẻm núi ở Đông Nam Cực thường phức tạp hơn, có nhiều nhánh và có tiết diện hình chữ U, cho thấy sự phát triển lâu dài dưới hoạt động băng hà ổn định. Ngược lại, các hẻm núi ở Tây Nam Cực có xu hướng ngắn hơn, dốc hơn và có tiết diện hình chữ V, phản ánh hoạt động băng hà gần đây hoặc không liên tục hơn. Sự khác biệt về hình thái này hỗ trợ ý tưởng rằng Băng quyển Đông Nam Cực có nguồn gốc sớm hơn và đã trải qua quá trình phát triển kéo dài hơn.
Việc phát hiện ra mạng lưới hẻm núi ngầm rộng lớn này có ý nghĩa quan trọng đối với các mô hình khí hậu. Các nhà khoa học tin rằng việc bỏ qua các hẻm núi này trong các mô hình hiện tại có thể làm hạn chế khả năng dự đoán chính xác những thay đổi về đại dương và khí hậu. Tiến sĩ David Amblàs từ Đại học Barcelona nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục thu thập dữ liệu độ sâu có độ phân giải cao ở các khu vực chưa được lập bản đồ để cải thiện độ tin cậy của các dự báo về tác động của biến đổi khí hậu. Việc hiểu rõ hơn về các cấu trúc này sẽ giúp các nhà khoa học tái tạo lịch sử dòng chảy băng và cải thiện các mô hình dự đoán phản ứng của các hệ thống băng khổng lồ này với nhiệt độ ấm lên.