Truyền thống cổ xưa của Ấn Độ về việc tụng kinh Phạn ngữ đang thu hút sự chú ý của khoa học nhờ những tác động đáng kể lên bộ não con người. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc ghi nhớ và đọc thuộc lòng các câu Vệ Đà một cách nghiêm ngặt, một thực hành có từ hàng thế kỷ, có thể cải thiện đáng kể trí nhớ, sự tập trung và các kỹ năng nhận thức.
Hiện tượng này, được gọi là 'Hiệu ứng Sanskrit', kết nối trí tuệ cổ xưa với khoa học thần kinh hiện đại, cho thấy cách các thực hành lâu đời có thể củng cố bộ não. Nghiên cứu của nhà khoa học thần kinh Tiến sĩ James Hartzell đã giới thiệu khái niệm này, lưu ý rằng việc ghi nhớ các câu thần chú Phạn ngữ có thể dẫn đến sự mở rộng của các vùng não liên quan đến trí nhớ và nhận thức. Các nghiên cứu của ông chỉ ra rằng các pandit Vệ Đà chuyên nghiệp, được đào tạo chuyên sâu về truyền thống truyền miệng, có chất xám dày hơn ở các vùng quan trọng đối với trí nhớ, học tập và xử lý âm thanh so với những người không tụng kinh.
Cơ chế đằng sau Hiệu ứng Sanskrit bao gồm cách phát âm chính xác, ngữ pháp có cấu trúc và nhịp điệu cố hữu trong việc tụng kinh Phạn ngữ. Kỷ luật tinh thần này, đòi hỏi sự cống hiến, lặp lại và tập trung, rèn luyện tích cực bộ não, dẫn đến khả năng nhận thức được nâng cao. Bản chất nhịp nhàng của việc tụng kinh đòi hỏi sự tập trung sâu sắc, giúp giảm thiểu sự xao lãng và kéo dài khoảng thời gian chú ý. Việc lắng nghe và lặp lại liên tục giúp tinh chỉnh khả năng xử lý và ghi nhớ các mẫu âm thanh của não, trong khi cấu trúc phức phức tạp của tiếng Phạn ngữ thúc đẩy sự linh hoạt về ngôn ngữ và nhận thức.
Các phát triển gần đây bao gồm công việc của Quỹ Kiến thức Sanatan (Sanatan Wisdom Foundation), tích hợp kiến thức cổ xưa của Ấn Độ với khoa học thần kinh. Viện Nghiên cứu Nada Yoga (Nada Yoga Research Institute) của họ hợp tác với các tổ chức như AIIMS và IIT, sử dụng các công cụ như EEG và fNIRS để nghiên cứu hoạt động sóng não, với những phát hiện ban đầu cho thấy sóng alpha và theta được tăng cường, liên quan đến nhận thức được cải thiện và giảm căng thẳng. Một nghiên cứu năm 2024 trên Tạp chí Tâm lý học Ấn Độ Quốc tế (International Journal of Indian Psychology) đã phát hiện ra rằng việc tụng kinh Vệ Đà, đặc biệt là câu thần chú Medha Suktam, đã cải thiện đáng kể trí nhớ làm việc bằng lời nói và sự chú ý bền vững ở những người tham gia.
Hiệu ứng Sanskrit nhấn mạnh cách một truyền thống truyền miệng cổ xưa có thể định hình tích cực bộ não hiện đại. Tham gia vào việc tụng kinh và ghi nhớ tiếng Phạn ngữ mang đến một con đường dẫn đến trí nhớ sắc bén hơn, sự tập trung được cải thiện và khả năng phục hồi tinh thần cao hơn, cung cấp một phương pháp tự nhiên để nâng cao chức năng nhận thức trong thế giới phát triển nhanh chóng của chúng ta.