Một nghiên cứu quy mô lớn từ Anh, được công bố vào tháng 6 năm 2025 trên Tạp chí Y khoa Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA), đã chỉ ra rằng thói quen đi xe đạp thường xuyên có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ.
Nghiên cứu phân tích dữ liệu của gần 480.000 người trong hơn 13 năm, sử dụng nguồn dữ liệu từ UK Biobank. Kết quả cho thấy, những người thường xuyên đạp xe có nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ thấp hơn 19% so với những người sử dụng các phương tiện di chuyển thụ động như ô tô hay phương tiện công cộng. Nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cũng giảm tới 22%. Những tác động tích cực này được ghi nhận đối với cả dạng khởi phát sớm và muộn của bệnh.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc đạp xe có liên quan đến việc tăng thể tích vùng hồi hải mã (hippocampus) – một khu vực não bộ đóng vai trò then chốt trong trí nhớ và học tập. Một số nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng các bài tập aerobic có liên quan đến việc tăng thể tích hồi hải mã lên 2%, điều này lại liên quan đến việc cải thiện trí nhớ. Điều này cho thấy đạp xe không chỉ cải thiện sức khỏe tim mạch và lưu thông máu não, mà còn thúc đẩy tính mềm dẻo thần kinh, góp phần bảo tồn chức năng nhận thức.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người trưởng thành nên dành ít nhất 150-300 phút hoạt động thể chất cường độ vừa phải hoặc 75-150 phút cường độ mạnh mỗi tuần. Đạp xe, dù chỉ là một phương tiện di chuyển hàng ngày, cũng đáp ứng các khuyến nghị này và mang lại lợi ích sức khỏe đáng kể. Ngay cả việc đạp xe một hoặc hai lần mỗi tuần cũng có thể mang lại những cải thiện rõ rệt cho sức khỏe não bộ.
Các chuyên gia khuyến khích những người mới bắt đầu nên làm quen với những quãng đường ngắn, an toàn hoặc sử dụng xe đạp tập trong nhà. Nghiên cứu này củng cố thêm bằng chứng khoa học về vai trò của hoạt động thể chất, đặc biệt là đạp xe, trong việc phòng ngừa suy giảm nhận thức và duy trì sức khỏe não bộ.
Việc thúc đẩy các hình thức di chuyển chủ động, đặc biệt là đạp xe, không chỉ mang lại lợi ích cá nhân về sức khỏe nhận thức mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và bền vững hơn.