NASA, daha önce iptal edilen VIPER (Volatiles Investigating Polar Exploration Rover) görevini, Blue Origin ile yaptığı 190 milyon dolarlık anlaşma kapsamında yeniden hayata geçirdi. Bu yeni iş birliği, VIPER aracını 2027'nin sonlarında Ay'ın güney kutbu bölgesine indirmeyi hedefliyor. Blue Origin, bu görev için Blue Moon Mark 1 iniş aracını kullanacak.
VIPER'ın temel amacı, Ay'ın güney kutbundaki kalıcı olarak gölgelenmiş bölgeleri keşfederek su buzu ve diğer uçucu kaynakları bulmak. Bu kaynaklar, gelecekteki insanlı Ay görevlerini desteklemek ve Ay'da sürdürülebilir bir varlık oluşturmak için kritik öneme sahip. NASA, bu görevdeki bilimsel operasyonlardan sorumlu olacakken, Blue Origin iniş görevinin mimarisini, VIPER'ın Blue Moon'a entegrasyonunu ve aracın Ay yüzeyine konuşlandırılmasını üstlenecek.
Görevin yeniden canlandırılması, NASA'nın stratejik planlarında önemli bir değişikliği temsil ediyor. Ajans, Temmuz 2024'te, orijinal tedarikçi Astrobotic'in Griffin iniş aracıyla yaşanan bütçe aşımları ve gecikmeler nedeniyle VIPER görevini iptal ettiğini duyurmuştu. O dönemde VIPER aracı tamamen monte edilmiş ve son testleri yapılıyordu. Ardından NASA, görevin hedeflerine ulaşmak için alternatif yaklaşımlar araştırmaya başladı ve Mayıs 2025'te orijinal plan için ticari bir ortaklık kurmaktan vazgeçerek belirsiz "alternatif yaklaşımlar" üzerinde durdu.
Blue Origin ile yapılan yeni görev emri, bu stratejik değişimin bir göstergesi olarak öne çıkıyor. Bu iş birliği, özel sektörün yeteneklerinden faydalanarak Ay keşfini ilerletmeyi amaçlıyor. Blue Origin'in Blue Moon Mark 1 iniş aracı şu anda üretim aşamasında ve bu yılın sonlarında NASA'nın SCALPSS kamera sistemini ve bir retroreflektif diziyi Ay yüzeyine taşıyacak ilk görevini gerçekleştirmesi planlanıyor. Bu yeni anlaşma ile Blue Origin, üretimde olan ikinci bir Blue Moon Mark 1 iniş aracı kullanarak VIPER'ı 2027'nin sonlarında Ay yüzeyine ulaştıracak.
Bu ortaklık, NASA'nın keşif hedefleri için yenilikçi ve uygun maliyetli çözümler kullanma taahhüdünü vurguluyor. Blue Origin gibi sektör liderleriyle iş birliği yaparak, NASA Ay görevlerinin sürdürülebilirliğini ve uygun maliyetliliğini artırmayı hedefliyor. Bu durum, Ay'ın ve ötesinin gelecekteki insanlı keşiflerinin önünü açıyor. VIPER'ın Ay'ın güney kutbundaki 100 günlük görev penceresi, 2027 sonuna kadar bir iniş yapılmasını gerektiriyor. Bu anlaşma, NASA'nın Ay'da uzun vadeli bir Amerikan varlığını desteklemek için ABD endüstrisinden nasıl yararlandığının bir örneğini teşkil ediyor.
Ay'ın güney kutbu, kalıcı olarak gölgelenmiş kraterlerinde bulunan su buzu nedeniyle gelecekteki keşifler için büyük önem taşıyor. Bu buz, gelecekteki Ay üsleri için içme suyu, oksijen ve hatta roket yakıtı üretimi gibi hayati kaynaklar sağlayabilir. Bu nedenle VIPER'ın bu bölgedeki araştırmaları, gelecekteki insanlı görevler için zemin hazırlayacaktır.