NASA'nın Mars'taki Perseverance keşif aracı, Kızıl Gezegen'in semalarında yıldızlararası kuyrukluyıldız 3I/ATLAS'ı görüntüleyerek tarihi bir ana tanıklık etti. 3 Ekim 2025'te aracın Navcam kamerası tarafından kaydedilen soluk bir ışık izi, kuyrukluyıldızın Kızıl Gezegen'den yaklaşık 30 milyon kilometre uzaklıktan geçtiğini ve Güneş Sistemi'mizdeki öngörülen yörüngesini doğruladı. Bu gözlem, bir Mars keşif aracının yıldızlararası bir cismi doğrudan görüntülemesinin ilk örneği olarak kayıtlara geçti.
3I/ATLAS kuyrukluyıldızı ilk olarak 1 Temmuz 2025'te Şili'deki ATLAS gözlem teleskobu tarafından keşfedildi. Keşfin ardından NASA'nın Perseverance aracı ve Hubble ile James Webb gibi yörünge teleskopları, cismi takip etmeye başladı. Kuyrukluyıldızın hiperbolik yörüngesi, kökeninin Güneş Sistemi dışı olduğunu güçlü bir şekilde destekliyor ve bilim insanları bu cisim üzerine çalışmalarını sürdürüyor. Bu durum, onu Oumuamua ve 2I/Borisov kuyrukluyıldızlarından sonra Güneş Sistemi'ni ziyaret eden üçüncü doğrulanmış yıldızlararası cisim yapmaktadır. Kuyrukluyıldızın Mars'tan görüntülenmesi, yıldızlararası cisimler hakkında nadir veriler sunması açısından büyük önem taşıyor.
Bu gözlemlerden elde edilecek bilgiler, hem Güneş Sistemi hem de ötegezegen materyallerinin bileşimini, evrimini ve kozmik göçünü anlamamıza yardımcı olacak. Bu sayede farklı yıldız sistemlerinin temel yapı taşları hakkındaki teoriler geliştirilecektir. Bu çığır açan görüntü, Perseverance keşif aracının Mars'taki Jezero Krateri'nden elde edildi. Kraterin coğrafyası, temiz Mars gökyüzü altında benzersiz bir gözlem noktası sağladı. Jezero Krateri, hem Mars bilimi hem de daha geniş kozmik keşifler için destekleyici bir rol üstlenerek uzun vadeli bilimsel çalışmalar ve önemli astronomik olaylar için hayati bir alan olduğunu kanıtlamıştır. Kraterin geçmişte bir göl ve nehir deltasını barındırdığına dair kanıtlar bulunmaktadır ve bu durum, kraterin jeolojik tarihinin anlaşılmasında önemli bir rol oynamaktadır.
Bilim insanları, gözlemlenen ışık izinin uzun pozlama kaynaklı bir görsel artefakt olabileceğini belirtse de, görüntü çevrimiçi ortamda geniş yankı uyandırdı. Meraklılar, kuyrukluyıldızın öngörülen yoluyla uyumlu izler ve lekeler tespit ederek hızlandırılmış görüntüler oluşturdular. NASA, kuyrukluyıldızın uzamış görünümünün bir fotoğrafik etki olduğunu açıklasa da, yıldızlararası cisimlere ve kozmik keşiflere yönelik halkın ilgisi yüksekliğini koruyor. Perseverance'ın Navcam kameraları, aracın navigasyonuna yardımcı olmak üzere tasarlanmış olup, 42.4 cm'lik stereo tabanıyla nesneleri uzaktan algılayabilme yeteneğine sahiptir. Bu kameralar, Mars'ın yüzeyindeki araziyi ve manzarayı görüntüleyerek aracın güvenli seyrini sağlamada kritik bir rol oynar.
Bu gözlemden elde edilecek veriler, gezegenlerin yakınındaki yıldızlararası cisimlerin gelecekteki çalışmalarına rehberlik etmede etkili olacaktır. Gelecek görevler, daha yakın geçişler ve daha ayrıntılı spektrometri içerebilir. Araştırmacılar, bu bulguları kullanarak bu tür cisimlerin davranışlarını modellemeyi ve gelecekteki kozmik keşif dönüm noktalarının önünü açmayı amaçlamaktadır. Bilim insanlarının tahminlerine göre, 3I/ATLAS kuyrukluyıldızı, 10 milyar yıla kadar yaşıyla Samanyolu'nun en eski cisimlerinden biri olabilir ve bu da onu erken Galaksi'nin bir "zaman kapsülü" haline getirmektedir. 7 Ekim 2025 itibarıyla, 3I/ATLAS kuyrukluyıldızı, Güneş'in diğer tarafındaki konumu nedeniyle Dünya'dan görülememektedir. Kuyrukluyıldızın 29 Ekim 2025'te Güneş'e 1.36 AU mesafede günberi noktasına ulaşması bekleniyor. San Francisco'dan bakıldığında, Güneş'e sadece 12 derece uzaklıkta olacağı için o gün kolayca gözlemlenemeyecektir. Perseverance keşif aracının 3I/ATLAS kuyrukluyıldızını görüntülemesi, Mars görevlerinin yıldızlararası cisimler hakkındaki anlayışımızı ilerletmedeki kritik rolünü vurgulamaktadır. Yer tabanlı gözlemevleri, uzay teleskopları ve Mars keşif araçları arasındaki devam eden işbirliği, kozmos hakkında paha biçilmez bilgiler sunmaya devam etmektedir.