Ekim 2025 tarihinde, bilim dünyası daha önce bilinmeyen bir orkide türünün tanımlandığını duyurdu. Bu yeni türe *Pleurothallis yanesha* adı verildi. Keşif, Peru'nun Pasco bölgesinde yer alan Yanachaga-Chemillén Milli Parkı sınırları içerisinde gerçekleştirildi. Bu el değmemiş doğa parçası, Oxapampa-Ashaninka-Yanesha Biyosfer Rezervi'nin önemli bir bileşenidir ve bu son buluşla birlikte Peru'nun, dünya çapında orkide tür çeşitliliğinin merkezlerinden biri olma konumunu bir kez daha pekiştirmiştir.
Ulusal Doğal Koruma Alanları Servisi (Sernanp), bu keşfi Peru florasının gerçek bir mücevheri olarak nitelendirerek büyük takdirle karşıladı. *P. yanesha* tür adı, bölgenin yerel halkı olan Yanesha halkına bir saygı duruşu niteliğindedir. Yanesha halkının, yerel topraklar hakkındaki geleneksel bilgileri, bu biyolojik çeşitliliğin korunmasıyla yakından ilişkilidir. And ve Amazon ekosistemlerinin çeşitliliğini barındıran Yanachaga-Chemillén Parkı, halihazırda 800'den fazla orkide türüne ev sahipliği yapmasıyla tanınmaktadır. Bu durum, bu doğal laboratuvarların sürekli desteklenmesinin ne kadar kritik bir öneme sahip olduğunu açıkça göstermektedir.
Yeni türün bilimsel tanımı, saygın bilimsel dergi *Phytotaxa*'da yayımlandı. Araştırmacılar, özellikle çiçeğin dudağında yeni bir salgı dokusunun bulunması gibi benzersiz evrimsel özellikler kaydetti. Bu bulgu, tropikal orkidelerin tozlaşma süreçlerinin incelenmesi için yeni ufuklar açmaktadır. *P. yanesha*, yakın akrabası olan *P. sijmii*'den bazı morfolojik farklarla ayrılmaktadır: daha uzun çanak yapraklar ve taç yapraklar ile dudağında karakteristik nasırın (kallus) bulunmaması, onu belirgin kılan özelliklerdir.
1986 yılında kurulan Yanachaga-Chemillén Parkı, deniz seviyesinden 460 metreden 3643 metreye kadar uzanan yüksekliklerde, dik yamaçlar ve derin kanyonlarla karakterize karmaşık bir coğrafyaya sahiptir. Bu zorlu ve çeşitli peyzaj, bölgedeki yüksek endemizm seviyesine katkıda bulunmaktadır. Bu dağ sisteminin henüz keşfedilmemiş potansiyelini gösteren bir örnek olarak, daha önce aynı bölgede, 3590 metre yükseklikte bulunan *Brachionidium montieliae* gibi başka yeni türler de tespit edilmiştir.
Pleistosen dönemindeki iklimsel çalkantılardan sağ çıkan türler için bir sığınak görevi gören parkın korunması, karmaşık etkileşim ağının sürdürülmesi için hayati bir yatırımdır. Bu ekosistemdeki her bir unsur, genel denge içinde vazgeçilmez bir rol oynamaktadır. Yeni orkide türünün keşfi, sadece bilimsel merakı gidermekle kalmıyor, aynı zamanda Peru'nun doğal mirasını koruma çabalarının küresel önemini de vurguluyor.