Şili'nin Eko-Sistem Mozaikleri: Atacama Çölü'nden Patagonya Buzullarına

Düzenleyen: Anulyazolotko Anulyazolotko

Güney Amerika'nın batı kıyısı boyunca uzanan Şili'nin ince toprak şeridi, hem çarpıcı doğal manzaraların hem de bunun doğal bir sonucu olarak olağanüstü bir floranın eşsiz bir deposudur. Bazen “Güney Amerika'daki ada” olarak adlandırılan ülkenin coğrafi tecriti, beş belirgin doğal bölgeyi şekillendiren iklim kuşaklarının değişimini sağlamıştır. Bu bölgelerin her biri, doğanın adaptasyon konusundaki şaşırtıcı yeteneğini sergileyen ekosistemlerin gelişiminde ayrı bir aşamayı temsil etmektedir.

Ülkenin en kuzey ucunda, Norte Grande bölgesi hakimdir. Burası, gezegenin en kurak yeri olan Atacama Çölü'ne ev sahipliği yapar; öyle ki, bazı bölgelerinde on yıllardır yağmur yağmamıştır. Burada sadece en dayanıklı flora örnekleri, aşırı kuraklığa uyum sağlayarak hayatta kalabilmektedir. Bu bölgeyi hemen ardından yarı kurak bir geçiş alanı olan Norte Chico izler. Bu alan, örneğin Elqui Vadisi'ndeki üzüm bağlarıyla tanınır. Oğlak Dönencesi'ne yakın olmasına rağmen, ılımlı ışık ve dar sıcaklık aralığı, Tillandsia epifitleri ve Oxalis gigantea çalısı gibi türlerin gelişmesine olanak tanır.

Ülkenin kalbi, Akdeniz iklimine sahip olan Merkezi Bölge'dir (Central Zone). Bu iklim, ulusal ekonominin tarımsal omurgasını oluşturan verimli toprakları yaratmıştır. Bu alanda, merkezi Şili'ye özgü endemik tür olan Lithraea caustica'nın yanı sıra, daha yerleşik bölgelerde yaygın olan Ficus Benjamina ve Melissa officinalis gibi türler de yetişir. Güneyde ise manzara keskin bir dönüşüm geçirir ve nemli ılıman ormanların, göllerin ve volkanik aktivitenin biyoçeşitlilik merkezi oluşturduğu Zona Sur başlar.

Zona Sur'un ormanlarında, raulí (güney sediri) ve roble kayını gibi yaprak dökmeyen ağaçların yanı sıra, parlak pembe çiçeklere sahip Lapageria gibi endemik sarmaşık türlerine rastlamak mümkündür. Bu doğal geçiş, sert, soğuk ve yağışlı Patagonya'yı kapsayan Austral bölgesi ile son bulur. Buzulların ve şiddetli rüzgarların hüküm sürdüğü bu bölge, bitki örtüsünden maksimum düzeyde adaptasyon gerektirir. Şili Patagonyası'nın yıllık 5000 mm'ye varan yağış miktarıyla nemli bir iklime sahip olması, Macellan bataklıklarının ve yaprak dökmeyen Nothofagus spp.'nin hakim olduğu ormanların oluşumunu destekler.

Şili florasının incelenmesi, dış koşulların içsel tezahür için nasıl bir katalizör haline geldiğini açıkça göstermektedir: her bitki, kendi ortamında karşılaştığı uyumu veya zorluğu yansıtır. Bazı familyalarda %90'a varan yüksek endemizm derecesi, bu toplulukların kadim direncine işaret etmektedir. Dolayısıyla, Şili'nin doğal çeşitliliği, tek bir manzara içinde benzersiz bir gelişim yolu oluşturma ve adaptasyon yeteneğinin canlı bir kanıtıdır.

Kaynaklar

  • La Nación

  • Chile Travel

  • Minube

  • Chile Desarrollo Sustentable

Bir hata veya yanlışlık buldunuz mu?

Yorumlarınızı en kısa sürede değerlendireceğiz.