Danimarka Toprak Mikrobiyota Atlası: Bilim Dünyasına Daha Önce Bilinmeyen Türlerin Yüzde 82'si Tanıtıldı

Danimarkalı ve uluslararası araştırmacılar, dünya çapında bir ilk olan Ulusal Toprak Bakterileri Atlası'nı oluşturan devasa bir proje olan 'Microflora Danica'yı başarıyla tamamladı. Bu kapsamlı çalışma sonucunda 140.000'den fazla farklı tür tanımlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, bu türlerin yüzde 82'si bilim camiası için tamamen yeniydi. Projenin ilham kaynağı, 1752 yılına tarihlenen ve botanikçilerin o dönemde doğal olarak yetişen bitkileri kayda geçirdiği meşhur 'Flora Danica' girişimidir.

Nature bilimsel dergisinde yayımlanan bu önemli makale, Danimarka genelinden toplanan 10.000'den fazla toprak örneği üzerinde yürütülen beş yıllık titiz DNA analizlerinin bir ürünüdür. Aarhus Üniversitesi'nden baş yazar Profesör Mads Albertsen, bu çalışmanın, mikroskobik yaşam formlarının su kalitesi ve sera gazı emilimi gibi hayati süreçler üzerindeki etkilerini incelemek için sağlam bir zemin hazırladığını vurguladı. 'Microflora Danica' projesi, bilim insanlarının organizmaların işlevleri, özellikleri ve etkileşimleri hakkındaki bilgileri sürekli olarak ekleyebileceği dijital bir ansiklopedi niteliği taşımaktadır.

Aarhus Üniversitesi'nden Profesör Mads Albertsen ve Profesör Per Halkjær Nielsen'in de aralarında bulunduğu bilim insanlarının katıldığı araştırma, en yüksek sayıda bakteriyel türün tarım arazilerinde ve şehir parklarında bulunduğunu ortaya çıkardı. İnsan etkisine açık bu bölgelerde tür sayısı yüksek olmasına rağmen, tür bileşiminin şaşırtıcı derecede homojen olduğu gözlemlendi. Buna karşın, el değmemiş doğal sistemler, örnek başına daha az tür barındırmasına rağmen, komşu küçük alanlar arasındaki belirgin farklılıklar nedeniyle genel biyoçeşitlilik (gama çeşitliliği) açısından çok daha zengin bir tablo sergilemektedir.

Profesör Karsten Suhr Jacobsen, yeniden kataloglanan bakterilerin yaklaşık yüzde 80'inin ekolojik işlevlerinin henüz sınıflandırılamadığını belirtti. Elde edilen veriler, özellikle Danimarka'daki arazi kullanım değişiklikleri bağlamında güncel çevresel zorlukların çözümüne doğrudan katkı sağlamaktadır. Mikroorganizmalar, karbon ve azot döngülerinde kilit rol oynarken, metan gibi sera gazı salınımlarını da etkilemektedir. Belirli bölgelerdeki baskın bakterileri anlamak, tarım arazilerinin doğayı iyileştirme amacıyla kullanımdan çıkarılması kararlarının daha sağlam verilere dayanarak alınmasını mümkün kılmaktadır.

10.686 tam genom metagenomu ve 449 adet 16S ve 18S rRNA veri setini içeren bu devasa veri havuzu, mikrobiyal ekolojinin temel sorularına yanıt bulma potansiyeli sunmaktadır. Profesör Albertsen, bu incelemenin topluma olumlu yönde etki etme fırsatı verdiğini, çünkü mikroorganizmaların deterjan üretimi, bira yapımı ve gıda endüstrisi gibi alanlarda yaygın olarak kullanıldığını kaydetti. Binlerce yeni bakteri türüne, bulundukları yerlere atıfta bulunularak Hadersleviella veya Rungstediana gibi isimler verilmesi, atlasa yerel bir kimlik katmıştır. Proje, 18. yüzyılda başlayan doğa bilgisini sistematize etme geleneğini sürdürerek, tüm dünyaya fayda sağlayacak, serbestçe erişilebilir bir açık veri tabanı olmayı hedeflemektedir.