Grönland Balinasının Uzun Ömrünün Sırrı Çözülüyor: Hücresel Onarımda CIRBP Proteininin Rolü

Dünyanın en uzun ömürlü memelisi olarak kabul edilen ve iki yüz yılı aşkın bir süre yaşayabilen Grönland balinasının (Balaena mysticetus) uzun yaşamının ardındaki moleküler sır, uluslararası bir araştırma ekibi tarafından aydınlatılıyor. Bu Arktik devinin, yaşa bağlı hastalıklar ve özellikle kanser karşısında gösterdiği olağanüstü direncin ve asırlık ömrün temelinde, hasarlı hücreleri yok etmek yerine onları titizlikle onarma stratejisi yatıyor. Bu yaklaşım, kansere zemin hazırlayabilecek mutasyonların birikmesini engelliyor.

Bu hayati onarım mekanizmasının merkezinde, balinanın dokularında insanlara kıyasla çok daha yüksek konsantrasyonlarda bulunan CIRBP (Soğukla İndüklenen RNA Bağlayıcı Protein) adlı bir protein tespit edildi. Araştırmacılar, Grönland balinalarının dokularındaki CIRBP seviyelerinin diğer memelilere göre yaklaşık yüz kat daha fazla olduğunu belirledi. Bu proteinin, DNA'daki çift sarmal kırılmalarını onarmada kritik bir rol oynadığı ve aynı zamanda soğuğa adaptasyonda da etkili olduğu biliniyor.

New York'taki Rochester Üniversitesi'nden Vera Gorbunova ve Andrei Seluanov'un öncülük ettiği işbirlikçi çalışma, bu bulguların sadece Grönland balinalarının benzersizliğini değil, aynı zamanda insan sağlığı için de potansiyel tedavi yolları açtığını gösteriyor. Bilim insanları, CIRBP'nin meyve sineklerindeki varlığını artırdıklarında, bu sineklerin yaşam süresinin uzadığını ve radyasyona karşı dirençlerinin arttığını gözlemledi; bu da proteinin genetik bütünlüğü koruma yeteneğini kanıtlıyor.

Grönland balinalarının aşırı soğuk Arktik sularında yaşaması, bu CIRBP proteininin aktivitesini artıran doğal bir tetikleyici görevi görüyor olabilir. Bu keşifler, yaşlanma araştırmaları için yeni ufuklar açarken, balinanın üstün DNA onarım yeteneklerini taklit eden terapiler geliştirme potansiyelini de beraberinde getiriyor. İnsanlarda CIRBP aktivitesini yükseltme yollarının araştırılması, yaşlanmanın etkilerini yavaşlatma ve doku sağlığını koruma adına umut verici bir adım olarak değerlendiriliyor.