Sekret Długowieczności Wieloryba Grenlandzkiego: Białko CIRBP Kluczem do Regeneracji

Międzynarodowy zespół badawczy ogłosił przełomowe odkrycie dotyczące mechanizmu długowieczności wieloryba grenlandzkiego (Balaena mysticetus), który pozwala mu żyć ponad dwieście lat i skutecznie opierać się chorobom, w tym nowotworom. To arktyczne zwierzę osiąga tak niezwykły wiek dzięki unikalnej zdolności do naprawiania uszkodzonych komórek zamiast ich eliminacji, co zapobiega powstawaniu mutacji inicjujących raka. To podejście stanowi wyraźny kontrast dla procesów starzenia obserwowanych u większości innych ssaków.

Klucz do tej wyjątkowej zdolności tkwi w białku zwanym CIRBP (Cold Inducible RNA Binding Protein), które występuje w tkankach wieloryba grenlandzkiego w znacznie wyższym stężeniu niż u ludzi. Białko to odgrywa fundamentalną rolę nie tylko w procesie naprawy DNA, ale także w adaptacji do ekstremalnie niskich temperatur panujących w ich środowisku. Wcześniejsze eksperymenty sugerowały potencjalne zastosowania w przedłużaniu życia, ponieważ zwiększenie poziomu CIRBP u muszek owocówek wykazywało pozytywne efekty. Badania te otwierają nowe perspektywy w gerontologii i poszukiwaniu terapii naśladujących tę wyższą zdolność wielorybów do regeneracji materiału genetycznego.

Wieloryby grenlandzkie wykazują niezwykłą odporność na nowotwory, co jest rzadkością u tak dużych i długowiecznych zwierząt. Wcześniejsze analizy wskazywały na duplikacje genów związanych z naprawą DNA, takich jak gen PCNA, u tego gatunku. Badania opublikowane w czasopiśmie Nature w 2016 roku potwierdziły obecność unikalnych mutacji w genach związanych z rozwojem nowotworów, co sugeruje stałą optymalizację genomu pod kątem precyzyjnej kontroli wzrostu komórek. Analiza sekwencji genomu wykazała, że wieloryby te posiadają podwójne kopie genów kluczowych dla naprawy DNA, co stanowi dodatkową warstwę bezpieczeństwa przed błędami replikacyjnymi.

Zrozumienie działania tych genetycznych systemów zapasowych może być kluczowe dla projektowania bardziej wytrzymałych i odpornych na uszkodzenia systemów biologicznych u ludzi. Najstarszy znany okaz wieloryba grenlandzkiego szacowano na 211 lat, co czyni go najdłużej żyjącym ssakiem. Naukowcy podkreślają, że najlepsze rozwiązania w zakresie biologicznej odporności są często już zapisane w naturze, czekając na wnikliwe odczytanie.