Llanito: Cebelitarık'ın Eşsiz Dil Karışımı ve Koruma Çabaları

Düzenleyen: Vera Mo

Cebelitarık, İber Yarımadası'nın güney ucunda yer alan İngiliz toprağı, "Llanito" olarak bilinen eşsiz bir dil topluluğuna ev sahipliği yapmaktadır. Bu lehçe, İngiliz İngilizcesi ve Endülüs İspanyolcasının bir karışımıdır ve Cenevizce, İbranice, Arapça, Portekizce ve Maltaca gibi diğer dillerin etkilerini de barındırır. Llanito, her iki dilden kelimelerin ve yapıların doğal bir şekilde birleştirilmesiyle karakterize edilir; örneğin, "voy al market para comprar bread" (ekmek almak için pazara gidiyorum) veya "Te has ido all the way to Africa" (Afrika'nın taa oralara kadar gittin) gibi kullanımlar bu dilin özgünlüğünü yansıtır.

Llanito'nun kökeni tam olarak bilinmemekle birlikte, yaygın İngiliz adı olan "John"dan veya bölgedeki Ceneviz kolonisine ait "Giovanni"den türediği düşünülmektedir. Bir diğer teori ise, adın 1779-1783 Büyük Kuşatması sırasında İspanyol işçilerin yaşadığı "El Llano" adlı coğrafi bir çöküntüden geldiğini öne sürmektedir. Bu dil, "Spanglish" ile karıştırılmamalıdır; zira Llanito, kelimeleri deforme etmek yerine, orijinal biçimlerini koruyarak iki dil arasında serpiştirme eğilimindedir.

Günümüzde Llanito, Cebelitarık kimliğinin önemli bir parçası olmaya devam etse de, özellikle genç nesiller arasında kullanımı azalma eğilimindedir. Bu dilsel ve kültürel mirası korumak amacıyla Cebelitarık hükümeti, ilkokul öğrencileri arasında İspanyolca ve Llanito öğrenimini teşvik eden önlemler uygulamaktadır. Cambridge Üniversitesi'nden Profesör Laura Wright liderliğindeki bir proje de dahil olmak üzere çeşitli çalışmalar, Llanito'nun dilbilgisini, fonetiğini ve diğer unsurlarını inceleyerek dilin korunmasına yönelik önemli girişimlerde bulunmaktadır.

Llanito, Cebelitarık'ın zengin tarihinin ve kültürel çeşitliliğinin bir sembolü olarak görülmektedir. Farklı toplulukların bir arada yaşama ve geleneklerini, dillerini benzersiz bir kimlikte birleştirme yeteneklerini yansıtan bu dil, Cebelitarık'ın dilsel geçiş sürecinde kaybolma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu durum, hem eğitim politikalarının hem de toplumsal çabaların, Llanito'nun gelecek nesillere aktarılması gereken değerli bir kültürel varlık olarak korunması için büyük önem taşıdığını vurgulamaktadır.

Kaynaklar

  • El Nacional

  • Languages of Gibraltar

  • El llanito - hablarydecir

  • Gibraltar apuesta por el español con la última medida en sus aulas para preservar el idioma

  • Ni españoles ni ingleses: las tres palabras que dicen en Gibraltar que nadie entiende

Bir hata veya yanlışlık buldunuz mu?

Yorumlarınızı en kısa sürede değerlendireceğiz.